Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Öğretmen yeterlikleri, öğretmenlik mesleği ile birlikte başlayıp yıllar içerisinde farklı çalışmalar ile eğitimdeki öneminden dolayı üzerinde durularak, geliştirilmesini sağlamak amacıyla üzerinde çalışmalar yapılan bir alandır. Öğretmenlik mesleği ile ilgili temel yeterlik alanları belirlenmiş olup, her bir öğretmenlik alanı için de özel alanlar belirlenmiştir. Bu çalışmada, okul öncesi öğretmenlerinin mesleki öz-yeterliklerini belirlemek üzere geçerli ve güvenilir bir değerlendirme aracı geliştirmeyi amaçlamaktadır. Ölçeğin geliştirilmesi sürecinde öncelikle 55 maddelik soru havuzu oluşturulmuş ve bir maddenin anlaşılır olmaması nedeniyle çıkarılmasıyla kalan 54 madde uzman görüşüne gönderilip kapsam geçerliği belirlenmiştir. Lawshe yöntemi kullanılarak ölçeğin kapsam geçerlik indeksi 0.76 olarak belirlenmiştir. Daha sonra ölçek üzerinde sırasıyla açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve güvenirlik için test tekrar test yöntemi uygulanmıştır. Bu üç analiz süreci için veriler ayrı ayrı oluşturulan ve okul öncesi öğretmenlerinin yer aldığı üç farklı çalışma grubundan elde edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda 29 maddelik 4 boyuttan oluşan bir yapı belirlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise 5 madde ölçekten çıkarılmış ve 24 maddelik 4 boyutlu ölçeğin “kabul edilebilir” bir model uyum düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Test tekrar test yöntemi ile belirlenen anlamlı ve 0.777 düzeyindeki korelasyon katsayısı ile ölçeğin güvenirlik özelliğine sahip olduğu belirlenmiştir. Geliştirilen ölçek ile okul öncesi öğretmenlerinin hizmet öncesi ve hizmet sürecindeki mesleki öz-yeterlik durumlarının belirlenmesi, çeşitli değişkenlere göre değerlendirilerek gerekli destek hizmetlerinin sağlanması önerilmektedir.