Okul Yöneticilerinde Sanal Kaytarma Davranışı

Abstract

Öz: Bilgisayar/akıllı telefon ve internet teknolojilerinin yaşamın her alanında olduğu gibi örgütlerde de yaygın kullanımı son yıllarda artmaktadır. Sanal kaytarma, bir çalışanın, iş saatleri içerisinde, çalıştığı kurumun internet bağlantısıyla kullanmış olduğu bilgisayar ve akıllı cep telefonunu kişisel amaçlarına yönelik olarak kullanması olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Giresun (merkez) ilinde ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim okullarında görev alan okul yöneticilerinin iş ortamlarında kullanmış oldukları sanal kaytarma türlerini ve sanal kaytarma faaliyetlerini belirlemektir. Araştırmada ayrıca okul yöneticilerinin sanal kaytarma faaliyetlerinin sıklığının demografik değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2014-2015 eğitimöğretim yılında Giresun ili merkez ilçede Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilköğretim (ilkokul-ortaokul) ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan 104 okul yöneticisinden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda okul yöneticilerinin önemsiz sanal kaytarma boyutuna ait puanlarının ortalamasının, önemli sanal kaytarma boyutuna göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmada okul yöneticilerinin önemli ve önemsiz sanal kaytarma faaliyetlerine ilişkin görüşlerinin cinsiyet değişkeni ve görev yaptıkları okul türü değişkeni açısından farklılaşmadığı, mesleki kıdem değişkeni açısından farklılaştığı ortaya konulmuştur. Okul yöneticilerinin iş saatlerinde iş dışı internet ve bilgisayar kullanma süreleri arttıkça, önemli ve önemsiz sanal kaytarma faaliyetlerinin de arttığı sonucuna da ulaşılmıştır. Okul yöneticilerinin önemli ve önemsiz sanal kaytarma faaliyetleri ile ilgili sorulara verdikleri yanıtların aritmetik ortalamaları incelendiğinde ise araştırmaya katılan okul yöneticilerinin önemli sanal kaytarma faaliyetleri arasında yer alan maddelerden en çok "Sosyal içerikli ağlara katılmak (Facebook, Twittter vb.)" en az ise "Eğlence amaçlı veya boş zaman doldurmak için oyun oynama" maddelerini yanıtladıkları görülmektedir.

Investigation of High School Students’ Cyberloafing Behaviors in Classes

“…Siberaylaklık kavramı uluslararası alanyazında cyberslacking (Block, 2001;Hernandez, Levy ve Ramim, 2016;Miles, Hu, Beldona ve Clay, 2001;Ugrin, Pearson ve Odom, 2007), cyberloafing (Akbulut, vd., 2016;Blanchard ve Henle, 2008;Lim, 2002;Ugrin ve Pearson, 2013), cyber deviance (Holt, Burruss ve Bossler, 2010;Oakley ve Salam, 2012;Udris, 2016) olarak ifade edilirken, kavramın Türkçe kullanımı için ulusal alanyazında ise siberaylaklık (Akbulut vd., 2016;Demir ve Seferoğlu, 2016;Ergün ve Altun, 2012;Hayıt ve Dönmez, 2016;Varol ve Yıldırım, 2018;Yaşar, 2013), sanal kaytarma (Baş, 2017;Keklik, Kılıç, Yıldız ve Yıldız, 2015;Örücü ve Aksoy, 2018;Örücü ve Yıldız, 2014;Özdem ve Demir, 2015;Yağcı ve Yüceler, 2016) ve siber kaytarma (Candan ve İnce, 2016) gibi ifadeler kullanılmaktadır. Dünya çapında, iş ve eğitim hayatında dikkat çeken bir kavram olan siberaylaklık, internet kullanıcılarının çalışma veya eğitim hayatları içerisinde mobil teknolojileri herhangi bir zamanda amaçları dışında uygunsuz kullanımları neticesinde ortaya çıkmaktadır.…”

The Effect of Psychological Contract on Cyber-Loafing Behavior: Case of Travel Agencies

“…(Aksoy, 2015, p. 268;Cizmeci and Deniz, 2016, p. 214). In order for cyber-loafing to occur, the employee must use the internet of the workplace during working hours, using technological tools (such as smartphones and computers), in areas that are not related to their interests and work (Kaplan and Çetinkaya, 2014, p. 27;Özdem andDemir, 2015, p. 1030). Employees' access to illegal sites with internet connection in the workplace, looking at personal e-mails, messaging, using social media, downloading programs are the actions accepted as cyber-loafing (Çavuşoğlu and Palamutçuoğlu, 2017, p. 402).…”

“…In literature, it is seen that cyber-loafing affects many processes such as job satisfaction, organizational identification and innovative business behavior. The concept of cyber-loafing by many researchers with different topics (Kaplan and Öğüt, 2012;Kaplan and Çetinkaya, 2014;Özdem and Demir, 2015;Yıldız et al, 2015;Afacan Fındıklı, 2016;Candan and İnce, 2016;Bağrıaçık Yılmaz, 2017;Çavuşoğlu and Palamutçuoğlu, 2017;Çivilidağ, 2017;Karataş and Avci, 2017;Karatepe and Güngör, 2017;Seçkin and Kerse, 2017;Serttaş and Şimşek, 2017;Biçer and Çavmak, 2018;Derin, 2018;Yıldırım, 2018).…”

Okul Yöneticilerinin Yönetsel ve Sanal Kaytarma Davranışları Arasındaki İlişki

“…Türkçe literatürde ise araştırmaların genellikle işletme alanında yapıldığı tespit edilmekle birlikte, yeni bir konu olduğu gözlemlenmiştir. Eğitim yönetimi alanında sanal kaytarma ile ilgili çalışmalar (Altun ve Ergün, 2012;Akca, 2013;Özdem ve Demir, 2015;Arık, 2016;Hayıt ve Dönmez, 2016;Demir ve Seferoğlu, 2016;Yılmaz, 2017;Varol ve Yıldırım, 2017;Ataş, 2017;Polat, 2018;Şenel, Günaydın, Sarıtaş ve Çiğdem, 2019)…”

“…Bu durum, okul yöneticilerinin bilgisayar başında fazlaca zaman geçirmeleri gerektiğini de göstermektedir. Okul yöneticilerinin odasında kendilerine ait bilgisayarların olması, bu bilgisayarları yönetim işleri için sürekli kullanmak zorunda olması, teknolojinin gelişmesiyle birlikte, mobil cihazlar vasıtasıyla kişisel olarak internet bağlantısına ulaşımın kolaylaşması gibi nedenlerden dolayı, okul yöneticilerinin mesai saatleri içerisinde iş dışı internet kullanımı davranışlarını gösterdikleri gözlenmektedir (Özdem ve Demir, 2015). Bu nedenlerden dolayı, sanal kaytarmanın eğitim yönetimi alanında incelenmesi ve araştırılması zorunlu hale gelmiştir (Hayıt ve Dönmez, 2016).…”