Okul Yöneticilerine Göre Öğretimsel Hesapverebilirlik Olgusunun Nitel Analizi

Abstract

Okul yönetimlerinden, öğretimsel liderliğe eşlik eden hesapverebilirlik talepleri artma eğilimindedir. Bu çalışmanın temel amacı, okul yöneticilerinin perspektifiyle öğretimsel hesapverebilirlik olgusunun, okullarda nasıl deneyimlendiğini betimlemektir. Nitel araştırmanın olgubilim deseni kullanılarak aşamalı teknikle önce etkileşimli ortamlarda odak grup görüşmesiyle (n=8) ardından etkileşimsiz ortamlarda yarı-yapılandırılmış görüşmelerle (n=20) veriler toplanmıştır. Katılımcılar, 2017 Nisan-Mayıs döneminde Aksaray ili merkez, ilçe ve köylerinde çalışan okul yöneticilerinden maksimum çeşitlilik sağlamak için kasıtlı şekilde belirlenmiştir. Veriler, içerik analiziyle incelenerek sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışma sonunda, okullarda bilinçli, sistematik bir öğretimsel hesap sorma-verme işleminin gerçekleşmediği; kazanımların tam edindirilemediği; bu konuya yeterli önem verilmediği saptanmıştır. Kazanımların edinilme düzey ve kalitesi hakkındaki belirsizlik dikkate alınarak okullarda geçerli ve güvenilir bir öğretimsel hesapvermenin gerçekleşebilmesi için öneriler geliştirilmiştir.

Ortaokul Öğretmenleri̇ni̇n Hesap Verebi̇li̇rli̇k Algilari İle Yöneti̇ci̇leri̇ni̇n Hi̇zmetkâr Li̇derli̇k Davraniş Düzeyleri̇ Arasindaki̇ İli̇şki̇

“…Eğitim örgütleri hesap verebilirliğin çerçevesini, önceden okul çalışanlarının çizdiği hedeflere erişmek için verilen kararlar, yapılan işler, öğrenci performansına yönelik çıktılar ve başarıyı yükseltmek için kullanılan her türlü araç ve yöntem olarak belirlemişlerdir. Bunun yanında okullarda görev yapan öğretmen ve yöneticilerin okulun misyon ve vizyonuna ulaşmak için yaptığı her türlü eylem, karar, aldığı hizmet içi kurs ve eğitimler, öğrenci başarısını arttırmak için kullandıkları yöntem ve teknikler de eğitimde hesap verebilirlik kavramı içinde yer almaktadır (Himmetoğlu vd., 2017;Kalman ve Gedikoğlu, 2014;Yıldırım ve Yenipınar, 2019). Hesap verebilirlik genel olarak çıktı ve sonuçlara odaklanan bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır (Türkoğlu, 2015).…”

Examining the Role of Contextual Conditions and Leadership Status of School Principals from Multiple Perspectives

“…The transition from school management to school leadership is concerned with meeting schools" changing needs in addition to the practices for accountability and autonomy (Brauckmann, Pashiardis, & Ärlestig, 2020;Pont, Nusche, & Moorman, 2008). As school administrations in Turkey are far removed from this situation (Kondakçı & Sivri, 2014;Yıldırım & Yenipınar, 2019), it can be argued that principals" inability to implement leadership actions is more associated with the contextual conditions rather than their personal qualities. It should be emphasized that any reference to leadership to support this assertion has not been made in the legal regulations related to educational administration (TEDMEM, 2020).…”

Öğretmenlerin Bireysel Hesap Verebilirlik Eğilimlerinin Bireysel ve Kurumsal Bağlam Özellikleri Açısından Karşılaştırılması

“…This shortcoming does not allow us to sense and understand the subjective reality of their personal accountability dispositions although these have potential to impact their well-being, motivation, and performance (Cheng ve Tsui, 1999;Hall, Frink, Ferris, Hochwarter, Kacmar ve Bowen, 2003). Additionally, only limited number of studies addressed this issue, and there only exist few studies that determine and understand teachers answerability to different stakeholders from their own perspectives (Bakioğlu & Salduz, 2014;Erdag ve Karadağ, 2018;Kardaş, 2019;Too, 1989;Yıldırım & Yenipınar, 2019). From this point of view, understanding their subjective nature of personal accountability and identifying the factors that differentiate their level of accountability is crucial both for ensuring their wellbeing and effective teaching.…”

“…Hem ulusal hem de uluslararası alanyazına bakıldığında, öğretmenlerin hesap verebilirlik eğilimlerine ilişkin çalışmaların daha çok öğretmenlerin cevap verebilirliklerine odaklandığı, ve öğretmenlerin hesap verebilirliklerine ilişkin öznel duygularını ortaya koymadığı görülmektedir. Bu çalışmalarda kimin, kime, hangi konularda nasıl hesap vermesi gerektiği ve hesap verebilirlik uygulamalarının öğretmenler üzerindeki etkileri, ve öğretmen ve okul yöneticilerinin bu mekanizmalara nasıl tepki verdiği üzerine yoğunlaşılmıştır (Bülbül, 2011;Çiçekli, 2016;Erdağ, 2017;Erdağ ve Karadağ, 2018;Erkoşar, 2013;Kantos, 2010;Kardaş, 2019;Küçükaycan, 2018;Özen, 2011;Özcan, 2011;Bakioğlu ve Salduz, 2014;Too, 1989;Türkoğlu, 2015;Yıldırım ve Yenipınar, 2019;Yi ve Kim, 2019). Öğretmenlerin hesap verebilirliklerini nasıl anlamlandırdıkları ve içinde bulundukları bağlamların hesap verebilirlik anlayışlarını nasıl etkilediği konularında çalışmaların ise eksik olduğu anlaşılmaktadır.…”