Okumaya İlişkin Lisansüstü Araştırmaların Eğilimleri

Abstract

Bu araştırmada okumaya ilişkin lisansüstü araştırmaların eğilimlerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma modellerinden doküman incelemesi yönteminde yürütülmüştür. 201 tez, tez inceleme formu kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulguları şunlardır: Okumaya ilişkin tezlerde 2009'dan sonra büyük bir artış görülmüştür. Tezlerin çoğu Gazi Üniversitesinde ve okuduğunu anlama konusunda yazılmıştır. Çoğunlukla 6-10 arasında araştırma sorusu ele alınmıştır. En çok betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Örneklemde ortaokul öğrencileri çoğunluktadır. Genellikle örneklem büyüklüğü 31-100 arasında, örnekleme yöntemi rastgeledir. En çok kullanılan veri toplama aracı okuduğunu anlama testi, veri analiz yöntemi t testidir. Bu sonuçlara dayanarak konu bakımından yeni öğretim yaklaşımlarına, yöntem bakımından karma araştırmalara ve eylem araştırmalarına, örneklem bakımından Türkçe öğretmeni adaylarına ve karma gruplara; nicel araştırmalarda analiz yöntemi olarak regresyona yönelim önerilmektedir. Veri toplama aracı olarak gözlem, günlük, öz değerlendirme, akran değerlendirme ve ürün dosyasından daha fazla yararlanılabilir. Tezlerin yöntem bakımından daha sağlam temellere oturabilmesi için lisansüstü eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri dersi zorunlu olmalıdır. Ayrıca danışmanların bilimsel araştırmaları daha iyi yönlendirebilmeleri için bilimsel araştırma yöntemleri hakkında bilgilendirilmesi gerekebilir.

Teknoloji Destekli Türkçe Öğretimi Üzerine Yayınlanan Makalelerin İçerik Analizi: ULAKBİM-TR Dizin Örneği

“…Benzer şekilde Baki (2019) de lisansüstü düzeydeki araştırmalarda en çok dokümanların örneklem olarak kullanıldığını belirtmektedir. Araştırma çalışma gruplarının ortaokul düzeyindeki öğrencilerde yoğunlaşması sonucu ise alanyazındaki birçok çalışma ile örtüşmektedir (Akaydın ve Çeçen, 2015;Alver ve Taşdemir, 2017;Karadağ, 2014;Kemiksiz, 2017;Kuzhan ve Fidan, 2020;Özçakmak, 2017;Özdemir, 2018;Yılmaz ve Kaya, 2020). Araştırma sonuçları en az çalışılan grubun ise okul öncesi öğrencileri ve lise öğrencileri olduğunu göstermektedir.…”

Yazma Becerilerinin Geliştirilmesi Üzerine Hazırla-nan Tezlere Yönelik Bir İnceleme: Yarı Deneysel Çalışmalar

“…Konuyla ilgili araştırmaların (f=132) %64'ü yüksek lisans düzeyinde hazırlanırken %36'sı doktora düzeyinde hazırlanmıştır. Bu sonuç, Türkçe eğitimiyle ilgili araştırmaların (Alver ve Taştemir, 2017;Ceran, Aydın ve Onarıcıoğlu, 2018;Coşkun, Özçakmak ve Balcı, 2012;Elbir ve Bağcı, 2013;Göksu, 2016;Kardaş, Çetinkaya ve Kara, 2018;Özçakmak, 2017;Özdemir, 2018;Yağmur-Şahin, Kana ve Varışoğlu, 2013;Yılmaz ve Kaya, 2020) sonuçlarıyla paralellik arz etmektedir. Türkçe eğitiminde yüksek lisans programlarının ve öğrenci sayılarının doktora programlarına ve öğrenci sayılarına oranla daha fazla olmasının bu sonuçta etkili olduğu tahmin edilmektedir.…”

“…Zira araştırmada değerlendirmeye alınan 48 doktora tezinin %50'sinin (f=24) bu iki üniversite bünyesinde hazırlandığı tespit edilmiştir. Alanyazındaki çalışmalara bakıldığında Gazi Üniversitesi, Türkçe eğitimi alanındaki lisansüstü tezlerin (Coşkun, Özçakmak ve Balcı, 2012;Özçakmak, 2017), doktora tezlerinin (Boyacı ve Demirkol, 2018), yazma eğitimi (Coşkun, Balcı ve Özçakmak, 2013;Elbir ve Yıldız, 2012), dinleme eğitimi (Doğan ve Özçakmak, 2014), okuma eğitimi (Ceran, Aydın ve Onarıcıoğlu, 2018;Elbir ve Bağcı, 2013;Özdemir, 2018), konuşma eğitimi (Alver ve Taştemir, 2017) ve dil bilgisi öğretimiyle ilgili lisansüstü tezler (Göçer ve Arslan, 2018) ile yabancılara Türkçe öğretimiyle ilgili tezlerin (Çelebi, Ergül, Usta ve Mutlu, 2019;Türkben, 2018) en fazla hazırlandığı üniversite olarak dikkat çekmektedir. Bu sonucun ortaya çıkmasında üniversitenin kurumsallaşmasının, lisansüstü yapılanmaya erken başlamasının ve akademik kadro yeterliliğinin önemli rolü olduğunu düşünülmektedir.…”

“…Tok ve Potur'un (2015) yazma eğitimi araştırmalarındaki eğilimleri belirledikleri çalışmada da ortaokul öğrencileri hedef kitlelerde ilk sırayı (f=67) almıştır. Türkçe eğitimi (Özçakmak, 2017;Coşkun, Balcı ve Özçakmak, 2013;Yağmur-Şahin, Kana ve Varışoğlu, 2013), okuma becerisi (Akaydın ve Çeçen, 2015;Ceran, Aydın ve Onarıcıoğlu, 2018;Özdemir, 2018), konuşma becerisi (Alver ve Taştemir, 2017;Potur ve Yıldız, 2016), dinleme becerisi (Doğan ve Özçakmak, 2014;Kardaş, Çetinkaya ve Kaya, 2018) ve dil bilgisiyle (Göçer ve Arslan, 2018) ilgili çalışmaları ele alan çeşitli araştırmalarda da ortaokul öğrencilerinin örneklem gruplarında ilk sırayı aldıkları tespit edilmiştir. Türkçe eğitimi ana bilim dallarının ortaokulda görev yapacak öğretmenleri yetiştirmesinin, araştırmaların hedef kitlesinin çoğunlukla ortaokul öğrencileri olmasında önemli rol oynadığı söylenebilir.…”

A Descriptive Analysis on the Keywords of Articles Published in the Journal of Mother Tongue Education

“…Bunlar genel olarak Türkçe eğitimi ve öğretimi, Yabancılara Türkçe öğretimi alanında yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerini, bildiri ve makale çalışmalarını kapsamaktadır (Varışoğlu, Şahin ve Göktaş, 2013;Yağmur-Şahin, Kana ve Varışoğlu, 2013;Büyükikiz, 2014;Bozkurt ve Uzun, 2015;Aktaş ve Uzuner Yurt, 2015;Boyacı ve Demirkol,2018;Şeref ve Karagöz, 2019). Bunun yanında alan yazında, temel dil becerilerine yönelik bilimsel çalışmaların eğilimlerini ortaya koyan araştırmalar da yer almaktadır (Elbir ve Yıldız, 2012;Doğan ve Özçakmak, 2014;Karadağ, 2014;Tok ve Potur, 2015;Akaydın ve Çeçen, 2015;Uyar, 2016;Kemiksiz, 2017;Alver ve Taşdemir, 2017;Ceren, Aydın ve Onarıcıoğlu, 2018;Özdemir, 2018;Kardaş, Çetinkaya ve Kaya, 2018;Karagöz ve Şeref, 2019a;Karagöz ve Şeref, 2020). Bu çalışmada ele alınan Ana Dili Eğitimi Dergisi'nde yer alan makaleler üzerine inceleme yapan çalışmalar da bulunmaktadır (Mutlu, 2018;Karagöz ve Koç Ardıç, 2019).…”