Ölüm Kaygısı ve Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Ölüm kaygısı varoluşsal sorunların başında gelmektedir. Dindarlık ise ölüm kaygısıyla baş etmede önemli bir işlev görmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, ilişkisel ve deneysel araştırmaları sistematik olarak gözden geçirerek dindarlık ve ölüm kaygısı arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir. Ele alınan araştırmalar, iki önemli sonuca dikkat çekmektedir. Birincisi, dindarlık ve ölüm kaygısı arasında oldukça tutarsız sonuçlar olmasına rağmen, özellikle içsel dini yönelim ölüm kaygısı ile olumsuz ilişkilidir. İkincisi, ölümlülük belirginliği dindarların dinî inançlarını daha da arttırırken, dindar olmayanlar üzerinde tutarsız sonuçlar üretmektedir. Öte yandan, bu araştırmaların önemli bazı eksiklikleri de bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, metodolojik zayıflıklardır. Araştırmalarda kullanılan dindarlık ve ölüm kaygısı ölçümleri çok çeşitlilik göstermekte ve bunların güvenilirliği ve kültürler arası geçerliliği sorun olabilmektedir. Dindarlığı ve ölüm kaygısını örtük olarak ölçmek bu sorunu çözmeye yardımcı olabilir. İkinci önemli eksiklik, deneysel çalışmaların çok az sayıda olması ve olanların da çoğunlukla Yahudi-Hristiyan dinî gelenekten gelen katılımcılarla yapılmış olmalarıdır. Çalışmaların büyük çoğunluğunun Yahudi-Hristiyan dinî gelenekten gelen katılımcılarla yapılmış olması, dinî çeşitliliklerin ve özgünlüklerin göz ardı edilmesine neden olduğu söylenebilir. Dolayısıyla farklı dinî ve kültürel geleneklerden çalışmaların (özellikle deneysel) yapılması bu kısıtlılığın giderilmesi adına bir ihtiyaç olarak durmaktadır.

A Review of Research on the Role of Different Types of Religiosity in Terror Management

“…Different functions of religions and religious orientations in managing existential terror may be due to the primary characteristics of religiosity types (Abeyta and Blake 2020, Greenberg et al 2020). Two basic religiosity dimensions of Saroglou (2011, Saroglou et al 2020, 2022 are highlighted in the studies reviewed here: believing (ranging from a certain, strong, literate, and solid understanding to an interpretive, flexible, questioning, or skeptical one) and belonging (ranging from an exclusive identity bounded by a person's religious, ethnic, linguistic, and geographical ties to an inclusive identity going beyond these boundaries). The strong pole of believing dimension is characterized by a certainly and strictly belief in religious scripture, doctrines, or metaphysical assertions, while the flexible pole is characterized by a skeptically and dubiously belief.…”

“…Religions have been able to survive as effective cultural worldviews throughout the history of human beings, promising individuals literal immortality via afterlife beliefs (heaven, reincarnation, etc.) as well as offering symbolic immortality through the sense of belonging to a religious community (Vail et al 2012a, Abeyta and Blake 2020, Alparslan 2022, Arrowood et al 2022.…”

“…The findings, which show the different roles that religion can play in managing death-related concerns (Vail et al 2010, Jong and Halberstadt 2017, Alparslan 2022, require the examination of various religious orientations among individuals and differences among religions. The abundance of religious beliefs in communities and their cultural diversity requires models able to investigate both universal and emic aspects of this phenomenon.…”