Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma

Abstract

ÖzBu çalışmanın amacı örgütsel adalet algısı boyutlarının örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisi araştırmaktır. Çalışmada örgüt içindeki ödüllerin, uygulanan yöntemlerin, kişilerarası ilişkilerin ve bilgi paylaşımının adil olduğuna inanan çalışanların hissettikleri özdeşleşmenin daha yüksek olduğu varsayılmıştır. Çalışma kapsamında öne sürülen hipotezler bir kamu kuruluşunda çalışan 161 kişiden toplanan veriler kullanılarak örtük değişkenlerle yol analizi ve aşamalı regresyon analizleri yapılarak test edilmiştir. Yol analizinde, dağıtımsal ve bilgisel adaletin özdeşleşme üzerinde etkilerinin anlamlı olmadığı, diğer iki boyutun (süreç ve kişilerarası adaletin) ise örgütsel özdeşleşmeyi tahmin edebildiğini göstermiştir. Aşamalı regresyon analizi sonuçları ise dağıtımsal, bilgisel ve kişilerarası adaletin özdeşlemeyi pozitif yönde tahmin edebildiğini, süreç adaletinin ise özdeşleşme üzerinde etkili olamadığını göstermiştir. Her iki analiz kişiler arası adaletin özdeşleşme üzerinde etkili olduğunu göstermekte; diğer adalet boyutları konusunda farklı sonuçlar vermektedir. Bu durumun olası sebepleri ve adalet-özdeşleşme ilişkisi elde edilen bulgular ve literatür çerçevesinde tartışılmıştır.Anahtar Sözcükler: Örgütsel adalet, dağıtım adaleti, süreç adaleti, kişilerarası adalet, bilgisel adalet, örgütsel özdeşleşme. * Haşim CÜCE'ye ait "Örgütsel Adalet ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde Yöneticilere Duyulan Güvenin Aracı Etkisi" isimli Yüksek Lisans Tezi'nden hazırlanmıştır.

Investigation of the predictor effect of organizational cynicism on organizational identification according to teachers' perceptions

“…Eğitim örgütlerinde olumlu örgütsel iletişimin, örgütsel özdeşleşmeyi arttırdığı (Tüzün-Kalemci & Çağlar, 2008;Yıldız, 2013), bağlılık ne kadar kuvvetli ise örgütsel özdeşleşmenin de o kadar güçlü olduğu (Balay, 2000;Çakınberk, Derin & Demirel, 2011), dönüştürücü ve etkileşimci liderliğin örgütsel özdeşleşmeyi olumlu etkilediği (Polat, Meydan & Tokmak, 2010), örgütsel adaletin örgütsel özdeşleşme üzerinde etkisinin bulunduğu (Cheung & Law, 2008;Cüce, Güney & Tayfur, 2013;Olkkonen & Lipponen, 2006;Turunç, 2011), örgütsel güvenin yüksek olması örgütsel özdeşleşmeyi de arttırdığı (Tüzün-Kalemci & Çağlar, 2009), örgütsel özdeşleşmenin örgütsel vatandaşlık davranışını olumlu yönde etkilediği (Karabey & İşcan, 2007;Tokgöz & Seymen-Aytemiz, 2013) yapılan araştırmalar sonucunda ortaya konulmuştur.Örgütsel özdeşleşmenin genelde üç boyut altında gruplandığı görülmektedir:…”

“…The studies conducted in the literature have put forward various findings, such as the positive organisational communication within the educational organisations have increased the organisation identification (Tüzün-Kalemci & Çağlar, 2008;Yıldız, 2013), the stronger the loyalty, the stronger the organisational identification (Balay, 2000;Çakınberk, Derin & Demirel, 2011), the convertor and interactionist leadership affects the organisational identification positively (Polat, Meydan & Tokmak, 2010), the organisational justice has an influence on the organisational identification (Cheung & Law, 2008;Cüce, Güney & Tayfur, 2013;Olkkonen & Lipponen, 2006;Turunç, 2011), the higher the organisational confidence, the more the organisational identification (Tüzün-Kalemci & Çağlar, 2009), and the organisational identification affects the organisational citizenship behavior in a positive manner (Karabey & İşcan, 2007;Tokgöz & Seymen-Aytemiz, 2013). According to the literature, the organisational identification is generally grouped under three dimensions:…”

Hizmetkâr Liderliğin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisinde Örgütsel Adaletin Aracı Rolü (The Mediating Role of Organizational Justice in the Effect of Servant Leadership on Organizational Identification)

“…Kavramlara yönelik literatürde yer alan araştırmalara bakıldığında da araştırma sonuçlarımızla örtüşen şekilde, hizmetkâr liderlik ile örgütsel özdeşleşme arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkilerin olduğu (Zhang vd., 2012;Thomas vd., 2015;Çelik, 2018;Sakal, 2018;Baykal, Zehir ve Köle, 2018) ve hizmetkâr liderlik ile örgütsel adalet arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkilerin olduğu (Ehrhardt, 2004;Mayer, Bardes ve Piccolo, 2008;Akyüz 2012;Sönmez, 2014;İnce ve Güripek, 2016) görülmektedir. Örgütsel adalet ile örgütsel özdeşleşme arasında ise aynı şekilde pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmakta ve literatür de bu bulguyu desteklemektedir (De Cremer, 2005;Olkkonen ve Lipponen, 2006;Turunç, 2011;Cüce, Güney ve Tayfur, 2013;Çetinkaya ve Çimenci, 2014;Güllüce ve Kahyaoğlu, 2016;Kemer, 2017;Karagöz, 2019).…”

“…Çalışanların, örgütteki işleyişin adil bir şekilde gerçekleştiğine dair algıları önem arz etmektedir. Örgütte adaletin sağlandığına dair algı yüksek olduğunda, çalışanların performans ve verimliliklerinde etkili olan örgütsel bağlılık ve örgütsel özdeşleşme düzeylerinin de arttığı görülmektedir (Cüce, Güney ve Tayfur, 2013;Çetinkaya ve Çimenci, 2014;Koçak, 2018). Örgütsel özdeşleşme; kişinin örgüt üyeliğine yüksek ilgi göstermesi neticesinde örgüte bağlılık duyması, kendisini örgütte önemli hissederek olumlu iş tutumları ve davranışları göstermesini sağlayan etkileşim düzeyi olarak tanımlanmaktadır (Schelble, 2002: 7).…”

Algılanan Örgütsel Adaletin Öğretmenlerin İşe Yabancılaşma Düzeylerine Etkisi

“…Araştırmalar, örgütsel adalet algısının birçok bireysel ve örgütsel çıktı ile ilişki içerisinde olduğunu ortaya koymaktadır. İşletme örgütlerinde örgütsel adaletin iş doyumu (Özer ve Urtekin, 2007), iş tatmini (Fischer, 2004;Folger ve Konovsky, 1989;Lam, Schaubroeck ve Aryee, 2002;Söyük, 2007;Yürür, 2008), örgütsel özdeşleşme (Cüce, Güney ve Tayfur, 2013), örgütsel bağlılık (Altaş ve Çekmecelioğlu, 2015;Bakhshi, Kumar ve Rani, 2009;Bal, 2014;Fischer, 2004;Folger ve Konovsky, 1989;), örgütsel destek (DeConnick, 2010), örgütsel sinizm (Çağ, 2011), işten ayrılma niyeti (Choi, 2011;Çağ, 2011;DeConnick ve Dean Stilwell, 2004;Güzel ve Ayazlar, 2014;Owolabi,2012Owolabi, , Örücü ve Özafşarlıoğlu, 2013, örgütsel sinizm (Çağ, 2011;Güzel ve Ayazlar, 2014), yabancılaşma (Ceylan ve Sulu, 2011;Nair ve Vohra, 2010;Sookoo, 2014) gibi değişkenlerle ilişkili olarak çalışıldığı görülmektedir.…”