Ortaokul Öğrenci̇leri̇ni̇n Di̇ji̇tal Oyun Bağimliliklari İle Ai̇leleri̇n Di̇ji̇tal Ebeveynli̇k Farkindaliklari Arasindaki̇ İli̇şki̇ni̇n Çeşi̇tli̇ Deği̇şkenler Açisindan İncelenmesi̇

Abstract

Ebeveyn tutumlarının dijital oyun bağımlılığı üzerindeki etkisini ve dijital oyun bağımlılığı ile akademik başarı arasındaki ilişkiyi belirlemek bu araştırmanın temel amacıdır. Karma araştırma yöntemi açımlayıcı sıralı desen ile tasarlanan çalışmanın nicel boyutunda ilişkisel tarama yöntemi ve nitel boyutunda durum çalışması yöntemi benimsenmiştir. Araştırmanın nicel örneklemi Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinde eğitim öğretim faaliyetlerine devam eden 33 ortaokulda öğrenim gören 1046 ortaokul öğrencisi ve ebeveynlerinden, nitel çalışma grubu ise amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenen 12 ebeveynden oluşmuştur. Araştırmada ortaokul öğrencilerinin cinsiyetlerinin dijital oyun bağımlısı olmaları üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu ortaya çıkmıştır. Öte yandan LGS’ ye hazırlanan 8. sınıf öğrencilerinin çoğunlukla bireysel görev ve sorumluluklarının farkında olması sebebi ile daha küçük sınıf düzeyindeki arkadaşlarına kıyasla dijital oyunların olumsuz etkilerinden uzak kalabilme olasılığının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ortaokul öğrencilerinin algıladıkları ebeveynlik stillerinin dijital oyun bağımlılığı için önemli bir yordayıcı değişken olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İhmalkâr ve müsamahakâr ebeveynlere sahip çocuklar demokratik ebeveynlere sahip çocuklara göre dijital oyun bağımlısı olma riskini daha fazla taşımaktadır. Öte yandan ebeveynlerin dijital farkındalık düzeyleri ile çocuklarının dijital oyun bağımlılığı düzeyleri arasında ters orantılı bir ilişki tespit edilmiştir. Çocuklarını zararlı içeriklerden korumak için yeterli önlemleri alamayan ve dijital oyun oynama davranışları ile çocuklarına olumsuz model olan ebeveynlerin çocukları daha fazla dijital oyun bağımlısı olma riski taşımaktadır. Tüm bu durumların etkisinde dijital oyun bağımlısı olan çocukların akademik performansları da oyun bağımlısı olmayan akranlarına göre daha düşük seyretmektedir