Osmanlı Devrinde Vize Sancağındaki Selât

Ertürk, Volkan

doi:10.7827/turkishstudies.4906

jtst

2013

DOI: 10.7827/turkishstudies.4906

|View full text |Cite

Osmanlı Devrinde Vize Sancağındaki Selât

Volkan Ertürk¹

Help me understand this report

Search citation statements

Order By: Relevance

Paper Sections

Select...

Citation Types

Supporting

Mentioning

Contrasting

Year Published

2020

2023

Publication Types

Select...

Article2

Relationship

Self Cite0

Independent2

Authors

Journals

Cited by 2 publications

References 0 publications

Supporting

Mentioning

Contrasting

Order By: Relevance

Evkâf-ı Müstesna After Tanzimat

Koç

2020

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Osmanlı Devleti'nde XIX yy'da yenileşme hareketi başlamadan evvel, vakıf araziler kendi mütevellileri tarafından idare edilmekteydi. Tımar, zeamet ve mukataat gibi toprakların çoğunluğunun tâşir, ferağ ve intikalâtı ise sahib-i arz tarafından yürütülmekteydi. Evkaf Nezâreti'nin kurulmasından sonra, sayıları sekiz adet olan Eizze-i Kiram ve Guzat-ı İzam vakıfları idarî ve vergi muafiyeti bakımından istisna tutulmuştur. Tanzimat'ın başlamasıyla birlikte, bütün arazinin ve hatta selâtin-i izam denilen padişah vakıf arazilerinin, mîrî yani devlet hazinesi tarafından tâşir edilerek bedellerinin ashabına ödenmesi kararı alınmıştır. Fakat bu karardan, Eizze-i Kiram ve Guzat-ı İzam vakıfları istisna edilmiştir. Bu vakıfların sayıları sonradan yeni eklemelerle on dörde çıkarılmış, ardından tekrar sekize indirilmiştir. Ancak sonradan bazı vakıflara yeniden müstesna statüsü verilerek sayıları artırılmıştır. Bunların yanında bir dönem, İmâm-ı Âzam Vakfı ile Zeynelâbidîn Zâviyesi'nin de müstesna tutulduğu görülmektedir. En son olarak da II. Meşrutiyet'ten sonra, istisna tutulan vakıfların sayısı yeniden sekize düşürülmüştür. Bunun yanında, Enbiya-yı izam vakıfları ile İcâre-i vâhideli çiftlikât-ı mevkûfe de Hazine-i Evkaf tarafından idare edilen istisna vakıflardandır. Bu vakıflar ile Evkâf-ı Müstesnanın istisnaiyeti, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında kaldırılmıştır.

show abstract

Evkâf-ı Müstesna After Tanzimat

Koç

2020

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

Ottoman Tombstones in Velimese Old Cemetery

KOCABAŞ

2023

Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Türklerin mensup olduğu dinlerin ortak noktalarından biri ölümden sonra yaşamın varlığına duyulan inançtır. Türkler kültürel tavırlarını dini algılayış ve yaşayış şekillerine yansıttıkları gibi mezar yapılarında da kimliklerini belli etmiş ve ölü gömme geleneklerini devam ettirmişlerdir. Türkler için yüzyıllar içinde kurganlardan türbelere; ayak ve şahide taşından oluşan mezarlara geçiş yaşanmıştır. Bu çalışma Tekirdağ ilinin Ergene ilçesinin Velimeşe kasabasında, Eski Mezarlık adı ile anılan alan üzerinden elde edilen verilerle ortaya çıkarılmıştır. Bugün Velimeşe olarak bilinen bu bölge Roma ve Osmanlı idarelerine şahitlik etmiştir. Bu sebeple Velimeşe Osmanlı ve Roma imparatorluklarının izlerini taşımaktadır. Anadolu’dan Balkanlara Türk göçlerinin neticesinde yerleşimlerin meydana geldiği bu bölgede Velimeşe arşiv kaynaklarında önce kışlık olarak tanımlanmış daha sonra köye dönüştürülmüştür. 400 yıla yakın bir tarihi geçmişi bulunmaktadır. Ölümün en önemli hatırlatıcısı olarak nitelendirilebilecek mezar taşlarında defnolunmuş kişiye ait isim, unvan, ölüm tarihi gibi bilgiler; baş taşı için seçilen metinlerde anlatılmaya çalışılan hikayeler ve aynı zamanda kullanılan taşların sahip olduğu şekiller araştırma konusudur. Mezar taşları bulundukları bölgenin sosyolojik, coğrafi, tarihi ve kültürel yapısı hakkında pek çok bilgi vermektedir. Bunun yanında mezar taşlarının kitabeleri edebi açıdan önem taşımaktadır. Bu sebeple mezar taşları ve kitabeleri farklı alanlarda kaynak olarak kullanılabilmektedir. Velimeşe eski mezarlık alanında bulunan ve toprak altında kalanlar hariç ulaşılabilen 36 Osmanlı mezar taşı kaynak olarak seçilmiştir. En eskisi 1882 yılına tarihlenen mezar taşları tarih itibari ile geçiş dönemine ait özellikler yansıtan taşlardır. Bu sebeple ne XVIII. yüzyıl öncesi mezar taşları gibi gösterişli ve özgün şekillere sahiptir ne de günümüz mezar taşları gibi sade bir görünüme sahiptir. Bu sahada bulunan mezar taşları arasında Osmanlı tipi olarak sınıflandırılabilecek fes başlı mezar taşı formlarının Cumhuriyetin ilk yıllarında ölenler için tercih edildiği görülmektedir. Bunun yanında 1928 yılında yürürlüğe giren kanun ile beraber mezar taşlarını da kapsayacak şekilde resmi ve gayri resmi levha ve tabelalarda Latin alfabesi kullanımı zorunlu tutulmasına rağmen alanda 1933 yılına ait Osmanlıca Türkçesi ile yazılmış mezar taşları mevcuttur. Tüm bu veriler alandaki mezar taşlarının geçiş dönemi özellikleri taşıdığını ortaya koymaktadır. Yaklaşık 400 yıllık bir geçmişe sahip araştırma alanında en erken tarihli mezar taşının 1882 yılına aittir. Bulunan mezar taşlarının üstünde yazan tarihler ve Velimeşe’nin, bulunduğu bölgede yaşanan deprem, sel, salgın hastalık gibi vakaların tarihleri karşılaştırılarak bölge insanın söz konusu olaylardan etkilenmiş olup olmadığı tetkik edilecektir. Ayrıca tarih, yerleşim yerleri, cinsiyet, lakap ve unvan bilgileri gibi verilerden hareketle Velimeşe havalisi hakkında yorumlar yapılacaktır. Çalışma içerisinde mezar taşlarına ait detaylı tipolojik değerlendirmeden ziyade kitabelerin içerdiği bilgilerden yola çıkarak siyasi ve sosyal alanlarda değerlendirmeler yapılacaktır.

show abstract

scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.

Contact Info

customersupport@researchsolutions.com

10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614

Henderson, NV 89052, USA

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

Blog Terms and Conditions API Terms Privacy Policy Contact Cookie Preferences Do Not Sell or Share My Personal Information

Made with 💙 for researchers

Part of the Research Solutions Family.

Osmanlı Devrinde Vize Sancağındaki Selât

Cited by 2 publications

References 0 publications

Evkâf-ı Müstesna After Tanzimat

Evkâf-ı Müstesna After Tanzimat

Ottoman Tombstones in Velimese Old Cemetery

Contact Info

Product

Resources

About