ÖSTRUSLAR1 SİNKRONİZE EDİLEN KOYUNLARDA SUN'İ TOHUMLAMA YÖNTEMİYLE ELDE EDİLEN DöLVERİMİl

Abstract

Die Befruchtungsergebnisse mit der Künstliche Besamung bei synchronisierten Schafe Zusammenfassung:In der vorliegenden Arbeit Wurde die Brunstsynchronissation beim Schaf und Befruchtungsvermögen des tiefgefrorenen Schafbocksamens untersucht.Bei insgesamt 500 Schafen (260 Merino, 120 Dag/iç, 120 RamUç) Özet: Bu çalışma, koyunlarda östnıs sinkronizasyonu ve dondurulmuş ket spermalarının fertilite güçlerinin araşunlması amacıyla yapılmışttr.Araştırmada iki değişik işletmede yetiştirilen 260 ı merinos, 120 si dağlıç ve 120 si de ramlıç ırkından olmak üzere toplam 500 koyun kullanılmıştır. Koyunların östnısları progestagen içeren vaginal süngerler + PMSG ve prostaglandin F 2 alfa enjeksiyonlarıyla (bir ve iki kez) sinkronize edilmiştir. Arama koçlarıyla kızgınlıkla-n saptanan koyunlar yaklaşık 4-6 saat sonra her ırktan dondurulmuş ve taze spermalarla servikal olarak tohumlanmışlardır.Progestagen içeren süngerlerle uygulanan sinkronizasyon ça-lışmalarından her üç ırktan koy.unlarda da en yüksek kızgınlık: sonucu (% 96.7-98.3) alınmıştır. Oteyandan, prostaglandin F2 alfa enjeksiyonlarıyla birkez uygulamalardan % 60.0, dokuz gün arayla iki kez uygulamalardan ise % 83.3 oranında kızgınlık sağlanmışttr. Prostaglandin F 2 alfa uygulamalarında en yüksek etki (%80.6-88.2) enjeksiyondan 48 saat sonra izlenmiştir.Çalışmada gebelik sonuçları tohumlamadan sonraki 35-40. günlerde dönmeyenler olarak kabul edilmiş, dondurulmuş spermayla b~. oran % 21.4-41.9, taze spermayla ise %55.6-84.2 bulunmuştur. Uç değişik ırktan koyunlarda da en yüksek gebelik sonuç-. ları progestagen + PMSG ile sinkronize çalışmalarından elde edilmiştir. GirişKoyun yetiştiriciliği, Türkiy.e hayvancılık sektörü içinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Öyleki, Türkiye'de yetiştirilen koyun sayısı, orantısal olarak toplam memeli hayvan sayısının yansından fazlasını (%59) oluşturur. Başka bir yaklaşımla, yaklaşık kırk milyonluk bir sayıya ulaşan koyun popülasyonuyla yılda 113.835 ton et, 981.065 ton süt, 10.032.990 adet deri ve 50.835 ton yapağı üretimi yapılmaktadır (23).Ancak, çoğunluk geleneksel yetiştirme yöntemleriyle ve yaygın olarak yapılan koyun yetiştiriciliği, son yıllarda gerek sayısal, gerekse üretim yönüyle yeterliliğini yitirmiş görülmektedir. Türki-ye'de koyun eti tüketiminin temel alışkanlık olduğu ve nüfusunda hızla arttığı düşünülürse, koyun eti gereksinimi ve oluşacak açıklı-ğın önemi ortaya çıkar.Türkiye'de hayvan başına düşen verimi artırmak amacıyla melezleme çalışmala:rına cumhuriyetin ilk yıllannda başlandığı bilinmektedir (2,20). ünceleri yalnızca yapağı üretimini artıncı amaca yönelik yapılan melezierne çalışmalan, günümüzde artık et, süt, dölverimi, vb. özellikler için üstün nitelikleri olan erkek damızlık-larla ve sun'i tahumlama -yöntemiyle daha da etkin biçimde yapıla-bilmektedir.Sun'i tohumlama çalışmalannın başansında çok büyük önemi olan erkek damızlıklann seçilmesi ve sonuçlann değerlendirilmesi, kullanılan ejakülat1ardaki kimi spermatolojik özelliklere göre yapı-labilmektedir. Nitekim, Hulet ve Ercanbrack (ll) adlı araştırı...