Polityka podatkowa gmin wiejskich w Polsce w latach 2006–2017

Abstract

<jats:p>The purpose of the article was to discuss the specificity of tax policy carried out by rural municipalities in Poland. The hypothesis stating that tax policy in these municipalities is more active and liberal in comparison with other types of municipalities has been verified. The conducted analysis of municipal budget reports for the years 2006–2017 does not present any significant differences in tax policy of rural municipalities regarding the structure of either the taxes or the applied instruments in relation to tax policies of other types of municipalities. However, greater intensity and flexibility of using the tools of fiscal power is noticeable, which allows considering the put forward hypothesis to be true.</jats:p>

Zróżnicowanie polityki podatkowej gmin województwa wielkopolskiego w latach 2018–2021

“…unikać podnoszenia podatków, wprowadzać dodatkowe zwolnienia czy też wydawać korzystniejsze dla podatników decyzje podatkowe i w ten sposób dążyć do uzyskania większej liczby głosów w wyborach. Nieliczne badania przeprowadzone dla polskich gmin pokazują, że generalnie podatki lokalne nie wpływają na budowanie kapitału politycznego (Swianiewicz 1996, Łukomska, Swianiewicz 2015, Dziuba 2019. Choć Klimska (2003) w przypadku gmin wiejskich województwa lubelskiego w latach 1992-2001 wskazuje, że niższe stawki podatków występowały w latach wyborczych.…”

“…W ten sposób władze gmin podmiejskich próbują wykorzystać położenie gminy i opodatkować nieruchomości wyższymi podatkami. Dotychczasowe badania przeprowadzone w Polsce generalnie pokazują, że wyższe stawki podatków charakteryzowały gminy o dużej liczbie ludności, bardziej zamożne, głównie miasta, a niższe -gminy o małej liczbie ludności, uboższe, przede wszystkim gminy wiejskie (Miszczuk, Miszczuk 1995, Swianiewicz 1996, Klimska 2003, Łukomska, Swianiewicz 2015, Felis, Rosłaniec 2017, Dziuba 2019. Ponadto stawki podatku malały wraz z oddalaniem się od centrów największych aglomeracji, ale w promieniu do 40 km (Łukomska, Swianiewicz 2015).…”

“…Również w roku wyborczym (2018) nie różniły się one zasadniczo od wartości z pozostałych lat badania. Rozpatrując je pod kątem koncepcji cyklu wyborczego (Nordhaus 1975, Mouritzen 1989) i wcześniej prezentowanych w literaturze polskiej wyników badań (Swianiewicz 1996, Łukomska, Swianiewicz 2015, Dziuba 2019, należy wskazać, że także w województwie wielkopolskim podatki od posiadania nieruchomości nie przyczyniały się do budowania kapitału politycznego. Nie zaobserwowano też wyraźnych zmian w polityce podatkowej gmin województwa wielkopolskiego w związku z pandemią COVID-19.…”

“…Fiskalizmowi sprzyjają więc anonimowość, rzadsze i formalne kontakty pomiędzy rządzącymi i mieszkańcami, a niskim stawkom -"bliskość" władz i mieszkańców. Do takich samych wniosków prowadziły wcześniejsze badania (Swianiewicz 1996, Klimska 2003, Łukomska, Swianiewicz 2015, Felis, Rosłaniec 2017, Dziuba 2019. Do czynników wyjaśniających w przypadku podatku od budynków mieszkalnych oraz budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej należy także zaliczyć odległość do najbliższego dużego miasta.…”

“…Studia dotyczące zróżnicowania polityki podatkowej, w przeciwieństwie do państw Europy Zachodniej, nie cieszą się dużym zainteresowaniem badaczy w Polsce (Łukomska, Swianiewicz 2015). Nieliczne są więc prace przedstawiające typologię (Miszczuk, Miszczuk 1995, Swianiewicz 1996, Klimska 2003) oraz czynniki różnicujące politykę podatkową (Swianiewicz 1996, Łukomska, Swianiewicz 2015, Felis, Rosłaniec 2017, Dziuba 2019. Najczęściej opracowania te dotyczą wybranych województw czy też typów gmin, a przedmiotem analizy jest podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych oraz podatek rolny.…”