Pozagładowe historie mówione: nagrania, archiwa, sposoby lektury

Abstract

Artykuł pokazuje rozwój historii mówionej dotyczącej Zagłady od pierwszych projektów badawczych realizowanych tuż po zakończeniu wojny, po współczesne, globalne inicjatywy nagrywania wywiadów z ocalałymi i archiwa udostępniające tysiące takich świadectw audiowizualnych. Ten rozwój wpisany jest w szerszą perspektywę pamięci zbiorowej – przede wszystkim amerykańskiej – dotyczącej Zagłady i zmian w postrzeganiu ocalałych-świadków oraz ich świadectw. Jako szczególna część tej pamięci potraktowana została historiografia Zagłady – na kilku wyrazistych przykładach autor pokazuje różne sposoby traktowania tych źródeł: od nieufnego, a nawet podejrzliwego, po bezkrytycznie afirmatywne. W konkluzji zarysowane zostają inne niż stricte historyczne możliwe kierunki interpretacji tych źródeł.

Oral History as a Selection of Sources: Discussion Around "'O tym nie wolno mówić…' Zagłada Żydów w opowieściach wspomnieniowych ze zbiorów Dionizjusza Czubali" ['We Are Not Allowed to Speak About It...' The Extermination of Jews in Memoirs from the Collection of Dionizjusz Czubala]

“…Kolejne takie międzynarodowe projekty to: Mauthausen Survivors Documentation Project(lata 2002-2003) i International Slave and Forced Labourers' Documentation Project (2005-2006. Szerzej na ten temat:Filipkowski, 2013.…”