Poziom wiedzy pielęgniarek na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych

Abstract

Wstęp Zakażenia odcewnikowe we współczesnej praktyce pielęgniarskiej stanowią istotny problem i są tematem licznych badań naukowych, opracowań i wytycznych z zakresu profilaktyki zakażeń. 60% zakażeń odcewnikowych ma przyczynę zewnętrzną (zakażenia egzogenne), a 30% wewnętrzną (zakażenia endogenne). Oznacza to, iż źródłem zakażenia mogą być m.in. źle zdezynfekowana skóra w miejscu wprowadzenia kaniuli, zanieczyszczone, niewłaściwie pielęgnowane porty linii naczyniowej czy zakażone płyny infuzyjne. Ograniczenie występowania tego typu zakażeń musi być oparte na wielu działaniach, zarówno edukacyjnych, jak i profilaktycznych, dotyczących nie tylko personelu medycznego, ale także pacjentów. Cel Celem niniejszej pracy była ocena poziomu wiedzy pielęgniarek na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych. Materiał i metody W badaniu, w którym wzięło udział 87 pielęgniarek i pielęgniarzy, wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety zawierający 39 pytań weryfikujących wiedzę pielęgniarek na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych. Poziom wiedzy badanych określano w kategoriach: niski, przeciętny, wysoki. Ocena poziomu wiedzy uzależniona była od liczby prawidłowych odpowiedzi udzielonych przez badanych w ankiecie w części związanej z testem wiedzy. Wyniki Wśród badanych dominowały kobiety, osoby w wieku od 20 do 25 lat, z wykształceniem wyższym licencjackim, i ze stażem pracy do 5 lat. W ankietowanej grupie 36,8% respondentów miało niski poziom wiedzy na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych, 55,2% przeciętny, a 8,1% wysoki. Poziom wiedzy w zakresie pielęgnacji i zapobiegania zakażeniom dostępów donaczyniowych nie był zależny od stażu pracy badanych pielęgniarek i pielęgniarzy, wykształcenia, oddziału, w którym pracowali respondenci, czy uczestnictwa w szkoleniach na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych. W przypadku osób pracujących w oddziałach, w których obecna była procedura uzyskiwania dostępu donaczyniowego, poziom wiedzy nie różnił się od pozostałych osób badanych, jednakże zależność ta była bliska progu istotności statystycznej. Wnioski Poziom wiedzy pielęgniarek dotyczący pielęgnacji dostępów żylnych jest niewystarczający. Na poziom wiedzy miał wpływ fakt, że w ich miejscu pracy została wdrożona procedura uzyskiwania dostępu naczyniowego, natomiast nie potwierdzono wpływu wykształcenia, stażu pracy, miejsca pracy oraz uczestnictwa w szkoleniach dotyczących pielęgnacji dostępów naczyniowych. Czynnikami stanowiącymi główną przyczynę zakażeń odcewnikowych w opinii pielęgniarek w pierwszej kolejności jest brak dezynfekcji miejsca wkłucia, a następnie niedostateczna higiena rąk personelu. Ponadto pielęgniarki są zainteresowane uczestnictwem w szkoleniach dotyczących pielęgnacji dostępów naczyniowych i zapobiegania zakażeniom odcewnikowym.