Późna dorosłość z perspektywy logopedii

Abstract

Przez długi czas nauka nie wykazywała większego zainteresowania okresem starości (senilis). W psychologii intensywny rozwój zainteresowana problematyką funkcjonowania osób w wieku starszym zanotowano dopiero w drugiej połowie XX wieku, a w ogólnej periodyzacji rozwoju ten etap został wyodrębniony przez Marię Tyszkową [1988]. Najprawdopodobniej wynikało to z faktu, że starość i związane z nią problemy przez znaczny okres historii naszego gatunku dotyczyły tylko niewielkiej części społeczeństwa. W czasach prehistorycznych bycie seniorem stanowiło wyjątkowy fenomen, o czym świadczyć może to, że większość odnalezionych do tej pory najstarszych szczątków ludzkich należała do osobników, których wiek nie przekraczał trzydziestego roku życia 1 . Osoby w wieku podeszłym spotykane były tak rzadko, że ludzie prehistoryczni, którzy wszystkim zjawiskom niezwykłym zwykli przypisywać cechy nadprzyrodzone, uważali starość za wynik opieki sił boskich [Minois, 1995] 2 . Do XVII wieku prawdopodob-1 Badania 187 prehistorycznych czaszek wykazały, że jedynie trzy spośród nich należały do ludzi w wieku średnim, którzy przekroczyli 50 rok życia [Minois, 1995, s. 19].2 Jednakże nie można idealizować losu starców w tychże kulturach -Georges Minois zaznacza, że "los starca zależy (…) od poziomu zasobów danej społeczności" [Minois, 1995, s. 21].

Knowledge of the Poznan region citizens about speech therapy profession

“…Gerontologic SLP explains the developmental conditions of changes in the quality of communication functions in people who are elderly, physiologically ageing, or with co-occurring neuro-______________ degenerative disorders, e. g. in Parkinson's disease or Alzheimer's disease, 14 and oncological SLP focuses on the diagnosis and SLP therapy of people who reveal primitive and secondary dysfunctions in the course of a cancer and/or as a result of its treatment. 15 Due to a small percentage of practising speech-language pathologists who treat people with psychogenic speech disorders (5-10%), i.e. stuttering, schizophasia, selective mutism, as well as limited cooperation of speech-language pathologists with physiotherapists and an increasing percentage of bi-or multilingual children, Z. Tarkowski additionally postulates the creation of new SLP specialisations, namely: psychological SLP, physiological SLP and bilingual SLP, which would basically constitute a compilation of speech-language pathological, linguistic, psychological and medical knowledge, and would be conducted in the form of postgraduate education.…”

“…1(9), p. 140. 15 in verbal communication and building logical, grammatically correct statements are not infrequently an isolated disorder, but occur as a consequence of disorders in another area, e. g. neurological, genetic or anatomical. The listed disorders do not constitute a complete list of possible developmental abnormalities but are only an indication of potential causes of the need for intervention and SLP care by specialists of the previously discussed SLP sub-disciplines.…”

Szybkość tworzenia wypowiedzi słownych w perspektywie gerontolingwistycznej – na przykładzie starzenia się fizjologicznego i dementywnego

“…Reasumując: gerontolingwistyka jako lingwistyka stosowana służy poznaniu pewnego wyimka rzeczywistości -biolektu (języka biologicznego) osób w wieku senioralnym. Można zatem ją wpisać w ramy szeroko rozumianej ontolingwistyki badającej zmiany językowe zachodzące z biegiem życia jednostki, począwszy od jej narodzin, skończywszy na śmierci (Milewski, Kaczorowska-Bray, Kamińska 2016;Zych, 2010).…”

Metodyka logopedyczna w przypadku osób po laryngektomii całkowitej

“…Istnieje coraz więcej prac doktorskich, które ściśle wiążą się z przedmiotem badań logopedii, ale są realizowane w zakresie innych dyscyplin, korzystając przy tym z konkretnej metodologii badań (por. Milewski, Kaczorowska-Bray 2015).…”