Psikolojik Rahatlık Algısının Otantik Liderliğin Sinizmin Üzerindeki Etkisinde Aracı Rolü

Abstract

Bu çalışmada örgütlerde otantik liderliğin sinizm üzerindeki etkisinde psikolojik rahatlık algısının aracı rolü sorgulanmıştır. Otantik liderlik davranışı liderlerin örgütte bireylerin düşünce, inanış, kültürüne farkındalığını öne çıkaran davranışlarını ifade etmektedir. Otantik liderliğin oluşturacağı güven ve hoşgörü kültürüyle psikolojik rahatlık algısının ortaya çıkacabileceği düşünülmektedir. Psikolojik rahatlık algısı bireylerin saygıya dayalı kişilerarası ilişkilerde psikolojik risk hissetmeden konuşması ya da davranmasını ifade etmektedir. Sinizm bireylerin umutsuzluk, hayal kırıklığı vb. olumsuz duygularla karşı tarafa olan güveninin sarsılması ve inancının kaybolmasını ifade etmektedir. Sinop ilinde aynı sektörde üretim yapan yerel fabrikaların 200 çalışanı üzerine uygulanan anket sonuçlarına göre otantik liderlik davranışlarının sinizme olumsuz etkisi gözlenirken psikolojik rahatlık algısının kısmi aracılık etkisi de gözlenmiştir.

T.C. Sağlık Bakanlığı Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi (UMKE) Çalışanlarında Algılanan Stres Düzeyleri Üzerinde Otantik Liderlik Davranışları Etkisinin İncelenmesi: İstanbul İli Örneği

“…Kişilerin bilmedikleri ya da tahmin edemedikleri durumlarda tedirgin oldukları düşünüldüğünde otantik liderlik davranışlar bu tedirginliği azaltabilir. Bunun yanı sıra kişinin vereceği kararların doğru ve güvenilir olmasını sağlayabilir (Yener, 2018).…”

Ulusal Yazın Bağlamında İşten Ayrılma Niyetinin Öncüllerine İlişkin Bir Meta-Analiz Çalışması

“…İşten ayrılma niyeti, ulusal yazında yer alan makalelerde iş tatmini, bağlılık, özdeşleşme, tükenmişlik, iş stresi, duygusal emek, iş performansı gibi değişkenlerle bir arada incelenmiştir. Ayrıca işten ayrılma niyeti, öğrenme motivasyonu (Tolay-Sabuncuoğlu, 2007), örgütsel güven (Seçilmiş ve Kılıç, 2017), psikolojik sözleşme (Mimaroğlu-Özgen ve Özgen, 2010), örgütsel sinizm (Bulut ve Hovardaoğlu, 2018), örgüt iklimi (Gündüz-Çekmecelioğlu, 2005), işe gömülmüşlük (Büyükbeşe ve Gökaslan, 2018), etik iklim (Demir, 2018), örgütsel adalet (Özer ve Günlük, 2010), çatışma (Güzel ve Ayazlar, 2014), kariyerizm (Yıldız ve Ayaz-Arda, 2018), dönüşümcü liderlik (Alper-Ay ve Keleş, 2017), etkileşimci liderlik (Tanrıverdi, Akova ve Çifçi, 2016), otantik liderlik (Taşlıyan ve Hırlak, 2016), nepotizm (Bolat, Bolat, Seymen ve Katı, 2017), sosyal kaytarma (Güçer vd., 2017) örgütsel vatandaşlık (Çelik ve Çıra, 2013), iş-aile ve aile-iş çatışması (Eşitti, 2018), psikolojik sermaye (Erkuş ve Afacan-Fındıklı, 2013), örgütsel sessizlik (Uslu ve Aktaş, 2017), algılanan örgütsel politika (Başar ve Varoğlu, 2016), kişilik (Taslak, 2015), kariyer geleceği (Sökmen ve Aydıntan, 2016), temel benlik değerlendirmesi (Akgündüz ve Akdağ, 2014), psikolojik rahatlık (Yener, 2018), yenilikçi davranış (Eroğlu vd., 2018), insan kaynakları uygulamaları (Gürbüz ve Bekmezci, 2012), birey-örgüt uyumu (Uysal-Irak, 2014), iş yükü (Cerit ve Özdemir, 2016), yatay ve dikey iletişim (Akyüz ve Yılmaz, 2015) gibi çok sayıda başka değişkenlerle de ilişkilendirilmiştir. Bu çalışmalar, söz konusu ilişkileri inceleyen ancak "5" eşik değerinin altında kalan verileri teşkil ettiğinden meta-analize uygun bir tablo sunmamaktadır.…”

Çalışanların Psikolojik Rahatlık Algısı, Pozitif Ses Çıkarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma (An Empirical Study on Relationship between Employees Psychological Perception of Comfort, Positive Utterance and Intent to Quit)

“…Kâr ve verimlilik noktasında geri dönüşü bizzat iş sürecinin içerisindeki çalışanından alan örgütlerde rekabet üstünlüğü daha fazla görülmektedir (Pekdemir vd., 2014:334). Bu yüzden, pozitif ses davranışı örgütsel vatandaşlıktaki sivil erdem davranışına benzetilmektedir (Çankır, 2016: 4 (Yener, 2018). Bu algının pozitif davranışa dönüşen hali ise pozitif ses davranışı olmaktadır.…”

“…Bu yüzden, psikolojik rahatlık algısının pozitif ses davranışına zemin hazırladığı kanısı oluşmuştur. Gerek Lewin'in alan teorisi kuramı, gerekse örgüt ortamını sorgulayan çalışmalarda (Çekmecelioğlu, 2006;Yener, 2018;Ashforth vd., 1993) bu zemin desteklenmektedir. Özellikle çalışanların kendilerini güvende hissettiği ortamlarda düşüncelerini özgürce paylaşabilecekleri bir rahatlık algısı hissettikleri görülmektedir (Yener,2017).…”

“…Schepers vd., (2007) yaptıkları çalışmada psikolojik rahatlık olgusunun çalışma takımlarında kişilerarası güven ve değer görme algısını güçlendirdiği saptanmıştır. Etik liderlikle psikolojik rahatlık algısını ölçen çalışmalarda ise psikolojik rahatlık algısının aracı rolü olduğu saptanmış, çalışanın örgütsel konularda yapıcı önerilerde bulunması ve fikirlerini özgürce ifade ettiği ortamlarda kendilerini güvende hissedip psikolojik rahatlık algısının arttığı saptanmıştır (Yener, 2018;Walumbwa vd.,2008:10 H2: Psikolojik rahatlık algısı işten ayrılma niyetini anlamlı ve negatif yönde etkilemektedir.…”