Psychological Resilience, Symptoms of Depression, Anxiety, and Post-Traumatic Stress Disorder in Children and Adolescents whose Parents With COVID-19

Abstract

Aralık 2019'da, Çin'de Yeni Koronavirüs (SARS-CoV-2) olarak bilinen bir koronavirüs tespit edilmiş ve dünya çapında bir salgın haline gelmiştir. COVID-19'dan korunmanın temel yolu, izolasyon ve sosyal uzaklaşma stratejileri olmuştur. Bu çalışmada, COVID-19 nedeni ile izole edilen ebeveynlerin çocuklarını depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) belirtileri açısından değerlendirdik. Çalışmaya anne ve/veya babası son 3 ay içinde COVID-19 enfeksiyonu geçirmiş 52 çocuk dahil edilmiştir. Çocukların yaşları 7 yaş ile 17 yaş arasındadır ve 27'si kızdır. Tüm çocuklara, Çocuklar için Depresyon Ölçeği, Çocuklar için Travma Sonrası Stres Tepki Ölçeği, Çocukluk Anksiyete Tarama Ölçeği, Psikolojik Sağlamlık Ölçeği uygulanmıştır. Çocukların %19.2'sinde depresif semptomların olduğu, depresyon semptomların kronik hastalığı olanlarda %40, tanı almış psikiyatrik hastalığı olanlarda %50 olduğu tespit edilmiştir. Çocuklarda, değişen düzeylerde TSSB belirtileri saptanmıştır. Annesi izole edilenlerde, ağır TSSB belirtileri oranı %35.1; babası izole edilenlerde %6.7'dir. Her iki ebeveyni de COVID-19 enfeksiyonu geçiren çocuklarda anksiyete puanı en yüksek bulunurken, bunu sırasıyla sadece annesi geçiren çocuklar ve sadece babası geçirenler izlemiştir. Bilim adamlarının koronavirüsü iyi anladıkları, ülkemizde Sağlık Bakanlığı'nın süreci iyi yönettiği, koronavirüsün yayılmasını kısıtlamak için kendi alacağı ve ülkemizde alınacak koruyucu önlemlerin fark oluşturacağı fikrine katılmayan çocuklarda depresyon semptom sıklığı daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, bilim adamlarının koronavirüsü iyi anladıkları fikrine katılmayan ve ülkemizde uygulanan kuralların günlük yaşamlarına çok fazla müdahalede bulunduğunu düşünen çocuklarda, ağır TSSB belirti sıklığının daha yüksek olduğu gösterilmiştir. COVID-19 salgını ile günlük yaşamları kısıtlanmış olan çocukların; bilişsel, duygusal, fiziksel ve psikolojik gelişimlerinin henüz tamamlanmamış olduğu dikkate alındığında, bu süreçte yaşayabilecekleri sorunlara karşı uyumlarını arttırmak, psikolojik dayanıklılıklarını güçlendirmek için ruhsal destek sunulmalı ve etkin stratejiler izlenmelidir.

Kinesiophobia, Dyspnea, Pain, Fatigue, Depression, Anxiety, Stress, and Balance in Adolescent Volleyball Players Who Have Had COVID-19

“…This may have been caused by the inclusion of adolescent volleyball players, who can be affected by the physical health status, emotions, and thoughts of other individuals (parents etc.) around them with COVID-19 [26]. In the study of Eroğlu and Yakşi, it was also stated that the anxiety score increased to the highest level in children who had both parents infected with COVID-19 [26].…”

COVID-19 geçiren çocukların ebeveynlerinin ruhsal durumu: Kesitsel bir araştırma

“…Ülkeler hızla yayılmaya devam eden COVID-19'u kontrol altına almak için sosyal mesafe, sosyal izolasyon ve karantina gibi tedbirler almaktadır. COVID-19 tanısı alarak, evde karantina süreci, ebeveyn ve çocukların konforunda ve rollerinde değişikliğe neden olmaktadır (Eroğlu & Yakşi 2021;Günlü ve ark., 2021;Orsini ve ark., 2021;Reger ve ark., 2020). İzolasyon sürecinin çocukların günlük rutinlerini yerine getirmesine engel olması ve yaşam biçiminde değişikliğe yol açması çocuklarda kaygı ve korkuya neden olabilmektedir (Eroğlu & Yakşi, 2021).…”

“…COVID-19 tanısı alarak, evde karantina süreci, ebeveyn ve çocukların konforunda ve rollerinde değişikliğe neden olmaktadır (Eroğlu & Yakşi 2021;Günlü ve ark., 2021;Orsini ve ark., 2021;Reger ve ark., 2020). İzolasyon sürecinin çocukların günlük rutinlerini yerine getirmesine engel olması ve yaşam biçiminde değişikliğe yol açması çocuklarda kaygı ve korkuya neden olabilmektedir (Eroğlu & Yakşi, 2021). Çalışmalarda COVID-19 salgının çocuklarda, duyu ve davranış değişikliğine, konsantrasyon güçlüğüne, uyku bozukluğuna, can sıkıntısına, endişe, karşı çıkma, depresyon, anksiyete ve travma sonrası strese neden olduğu belirtilmiştir (Chen ve ark., 2020; Liang ve ark., 2020).…”

“…Ayrıca çocuğun COVID-19 olması ebeveynlerin çocuklarının geleceği konusunda endişe duymasına ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin artması da stres yaşamalarına yol açmaktadır (Günlü ve ark., 2021). İzolasyon sürecini evde geçiren ebeveynler ekonomik sıkıntıları durumu daha da stresli bir hale getirebilmektedir (Reger ve ark., 2020) (Eroğlu & Yakşi, 2021;Kurt, 2021) Ebeveynler için çocuk demek neşe, mutluluk, neslin devamlılığı, hayatın önemi gibi özel ve anlamlı ifadeler anlamına gelmektedir (Özsoy ve ark., 2006). Bu sonuçlara dayanarak bizim çalışmamızda da çocuğun COVID-19'a yakalanması ebeveynlerin ruhsal durumlarının olumsuz yönde etkilemesi beklenen bir durumdur.…”

“…Bu durum çocuğun mutsuzluk, kaygı, ölüm korkusu gibi olumsuz duygular deneyimlemesine yol açabilmektedir (Çalışkan, 2020). Ayrıca bu çocuklarda depresyon, anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik sorunlar da görülebilmektedir (Eroğlu & Yakşi, 2021). Çocuğun COVID-19 gibi tedavi ve bakımı zor olan hastalığı geçiriyor olması ebeveynlerin ruhsal sağlığı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir (Orsini ve ark., 2021).…”