Quantitative analysis of macrophages in gingivitis and periodontal disease

Abstract

Parodontalna bolest (parodontopatija) je hronična inflamatorna bolest u čiju patogenezu su uključene različite ćelije urođenog i stečenog imuniteta, među kojima i makrofagi. Makrofagi su profesionalni fagociti čija je osnovna uloga ingestija i destrukcija mikroorganizama. Pored fagocitoze, ove ćelije su angažovane u produkciji proinflamatornih citokina i u prezentaciji antigena T-ćelijama, te se smatraju ključnim ćelijama urođenog imunskog odgovora. U našem istraživanju praćena je gustina i distribucija makrofaga u zdravoj i inflamiranoj gingive sa ciljem da se proceni njihov značaj u patogenezi parodontopatije. Materijal su činile gingivalne biopsije 96 pacijenata svrstanih u 4 grupe: zdrava gingiva, gingivitis, početna parodontopatija i uznapredovala parodontopatija. Za identifikaciju makrofaga korišćena je imunohistohemijska tehnika bojenja zasnovana na upotrebi monoklonskog antitela anti-CD68. Prema našem istraživanju gustina makrofaga je veća u gingivitisu i parodontopatiji u odnosu na zdravu gingivu. Između gingivitisa i parodontopatije nije nađena značajna razlika u gustini makrofaga. Grupisanje makrofaga u blizini delimično liziranih kolagenih vlakana u parodontopatiji ukazuje na njihovu kolagenolitičku aktivnost. Povećanje broja makrofaga u inflamiranoj gingivi može se dovesti u vezu i sa resorpcijom kosti jer se ove ćelije mogu diferencirati u osteoklaste.Ključne reči: makrofagi, gingiva, gingivitis, parodontopatija, CD68 UVODParodontalna bolest (parodontopatija) je hronična inflamatorna bolest koja pogađa značajan deo ljudske populacije i glavni je uzrok gubitka zuba kod odraslih [1]. Umerena parodontopatija javlja se kod 13-57% odraslog stanovništva, a od uznapredovale forme bolesti pati 10-25% populacije [2]. Parodontopatija je uzrokovana patogenom mikroflorom iz biofilma dentalnog plaka [3]. Infekcija u početku zahvata gingivalni epitel i prouzrokuje gingivitis, a zatim se širi i zahvata čitav potporni aparat zuba progredirajući u parodontopatiju [4]. Inicijalna reakcija na bakterijsku infekciju je lokalna inflamatorna reakcija kojom se aktiviraju ćelije urođenog imuniteta, među kojima važnu ulogu imaju makrofagi [5]. Posle ćelija urođenog imuniteta, u patogenezu parodontopatije uključuju se ćelije i mehanizmi stečenog imuniteta. Preterano agresivan imunski odgovor ne uništava samo patogene bakterije, već dovodi i do oštećenja sopstvenog gingivalnog tkiva i do resorpcije kosti.Makrofagi su profesionalni fagociti čija osnovna uloga je ingestija i destrukcija mikroba [6]. Oni na svojoj plazmalemi poseduju receptore, označene kao TLR (engl. Toll-like receptors), kojima prepoznaju lipopolisaharide iz ćelijskog zida periodontopatogenih bakterija, kao što su Actinobacillus actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis, Fusobacterium nucleatum itd. [7,8]. TLR učestvuju u signalnoj transdukciji i aktivaciji makrofaga [7]. Aktivirani makrofagi luče niz proinflamatornih citokina koji izazvaju disbalans između osteoblasta i osteoklasta, što rezultuje resorpcijom alveolarne kosti [9]. Pored toga, makrofagi l...