Recenzja: KAROLINA KAWCZYŃSKA, Dezintegracja Jugosławii. Most w Mostarze — symbol dialogu i wojny kultur

Abstract

Wyroki haskiego Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii z marca 2016 roku w sprawie Radovana Karadžića, przywódcy bośniackich Serbów, skazanego na czterdzieści lat więzienia za zbrodnie w Bośni i Hercegowinie, oraz Vojislava Šešelja, lidera skrajnych nacjonalistów, byłego wicepremiera Serbii, oskarżonego o zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, oczyszczonego z zarzutów, ponownie przypomniały o krwawej wojnie w byłej Jugosławii Takie wydarzenia nakłaniają do zastanowienia się nad sensem tego, co stało się na początku lat 90 XX wieku, i okrucieństwem w stosunku do bliźnich Próby wyjaśnienia problemu podjęła się Karolina Kawczyńska w swej książce, zatytułowanej Dezintegracja Jugosławii. Most w Mostarzesymbol dialogu i wojny kultur Autorka, absolwentka Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu, dała się poznać w 2012 roku na łamach "Przeglądu Zachodniego" artykułem pt Rozpad Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii W 2014 roku, nakładem Wydawnictwa Nauka i Innowacje w Poznaniu, ukazała się monografia, stanowiąca kontynuację podjętych badań nad rozpadem Jugosławii Książka, licząca 143 strony, składa się ze wstępu, czterech rozdziałów, zakończenia i bibliografii, poprzedzonych przedmową Profesor Anny Wolff-Powęskiej Rekomendacja publikacji przez wybitną historyk, politolog Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu, skłania do zapoznania się z lekturą Jak pisze w przedsłowiu książki Profesor Wolff-Powęska "głównym walorem pracy Karoliny Kawczyńskiej jest jej interdyscyplinarne podejście" Autorka, pisząc książkę na temat rozpadu Jugosławii, starała się wybiec poza rys historyczny, wzbogacając go o dodatkowe obrazy, mieszając style i tworząc paralelę starego, kamiennego, białego mostu Nawiązanie w podtytule do słynnego "Mostu nad Driną" Ivo Andrića, łączącego Wschód z Zachodem i tym samym dwie części Wyszegradu, współcześnie należącego do Bośni, niegdyś łączącego światy różnych kultur i narodowości stało się trafnym zabiegiem, dzięki któremu książka może stanowić lekturę, po którą sięgną nie tylko bałkaniści, ale i osoby interesujące się historią, politologią, bezpieczeństwem, kulturoznawstwem Motyw mostu, którego jednak w książce jest trochę mało, miał przywoływać na myśl most nad Neretwą Zbudowany w 1566 roku przez tureckiego budowniczego Numara Hajrudina na rozkaz sułtana Sulejmana Wspaniałego, jako "symbol dialogu", ale i "wojny kultur", jawi się jako niemy świadek wydarzeń, które wstrząsnęły Bałkanami W trakcie konfliktu w Jugosławii, w latach 90 XX wieku ów most był świadkiem ludobójczych czynów, niszczenia dóbr kultury materialnej, a rzeka Neretwa -linią frontu, kiedy w czasie wojny w Bośni i Hercegowinie Muzułmanie i Chorwaci toczyli bratobójczą walkę W trakcie działań zbrojnych śmierć poniosło kilka tysięcy osób, zburzony został również symbol miasta -most nad Neretwą, którego zdjęcia, kojarzące się z okrucieństwem i cierpieniem, obiegły cały świat Dzięki pomocy specjalistów z całej Europy, most został ponownie oddany do użytku w...