Recepcja antycznej symboliki snu Hannibala na przykładzie dzieła malarskiego Jana Miela ‘Il Sonno di Annibale fra gl’Iberi’

Abstract

<p>Zamierzeniem autora przedłożonej pracy jest zbadanie recepcji antycznego motywu snu Hannibala, zobrazowanego przez Jana Miela w pracy malarskiej ‘Il Sonno di Annibale fra gl’Iberi’, umieszczonej w ‘Sala del Consiglio’ Turyńskiego Palazzo Reale. Wykorzystując przykład tej pracy plastycznej, autor przygląda się problemowi snów w świecie antycznym. Wskazując na ich profetyczne znaczenie, usiłuje powiązać atrakcyjność tego motywu z kulturowymi pryncypiami epoki nowożytnej. Zstąpienie boskiego posłańca, który komunikuje wolę boską budzącemu się Hannibalowi było ważnym elementem konceptualizacji dzieła malarskiego, mającego za zadanie przekazać konkretny komunikat odbiorcy. Celowi temu służyła podpowiedź w formie motta dzieła: ‘Genius quo ducit eundum’, mającego zakomunikować o działaniu woli boskiej. Autor artykułu zwraca uwagę, że istotną rolę w dystrybuowaniu wątku snu Hannibala musiał odegrać poemat Syliusza Italikusa, przedstawiający dojrzałą kompozycję motywów literatury antycznej. Autor zastanawia się również z jakiego powodu bohaterem pracy został Hannibal, dochodząc w efekcie do wniosku, że Kartagińczyk ujęty w barokowym dziele to pewien czytelny symbol – antagonista pogańskiego Rzymu, z chrześcijańskiej perspektywy, będącego substytutem zła. Pomimo, że Liwiusz określał Hannibala jako człowieka wiarołomnego, ten w istocie nigdy nie złamał danej swoim bogom przysięgi – nigdy bowiem nie stał się przyjacielem Rzymian. Tym samym Hannibal staje się symbolem braku przyzwolenia na akceptację zła. Jego determinacja wyrażona poprzez dzieło Jana Miela jawi się zatem jako czynnik inspirujący i potrzebny Europie.</p>