Sağlık Harcaması ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkeleri İçin Panel Veri Analizi

Abstract

Öz: Beşeri sermayenin ekonomik büyüme ile ilişkisi son yıllarda sıklıkla incelenen bir araştırma konusudur. Beşeri sermaye sağlık gibi en temel bir ihtiyaç göstergesini içinde barındırmaktadır. Bir toplumu meydana getiren bireylerin sağlık düzeylerinin yüksek olması, o toplumun ekonomik anlamda gelişme potansiyelini artırmaktadır. Sağlıklı bireyler yetiştirmek ve bireylerin sağlık düzeylerini korumak amacıyla gerçekleştirilen sağlık harcamaları, beşeri sermayenin niteliğini artıran faktörlerin başında gelmektedir. Sağlık harcamalarının beşeri sermayeye sağladığı olumlu katkılar, ekonomik büyüme için ciddi bir kaynak oluşturmaktadır. Bu çalışmayla, seçilmiş 17 OECD ülkesi için sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki incelenmektedir. Yapılan ampirik analizde söz konusu ülkeler için 1976-2017 yıllarını kapsayan dönemde cari fiyatlarla kişi başı sağlık harcamaları ve kişi başı GSYİH verileri kullanılmıştır. Sağlık harcamaları serisi için veriler OECD resmi veri tabanından derlenmiştir. Ekonomik büyüme verileri ise Dünya Bankası resmi veri tabanından temin edilmiştir. Seriler arasındaki saklı eşbütünleşme ilişkisi Hatemi-J (2018) tarafından önerilen test ile sınanmıştır. Seriler kendi aralarında uzun dönemli ilişkiye sahip değilken, pozitif ve negatif şoklar arasında uzun dönemli ilişki bulunmuştur. Ayrıca serilerin asimetrik nedensellik ilişkisi sınanmış ve serilerin negatif şokları arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

The Relationship between Health Expenditures and Economic Growth in EU Countries: Empirical Evidence Using Panel Fourier Toda–Yamamoto Causality Test and Regression Models

“…In some studies, the findings differ depending on parameters, such as period, method, or country. For example, Konat [ 48 ] found a unidirectional causality relationship between economic growth and health expenditures in 17 OECD countries. However, there is a bidirectional relationship between the variables in negative shocks.…”

The Relationship Health Expenditures - Economic Growth in D 8 Countries: Panel Causality Analysis

“…Yapılan çalışmaların bir bölümü sağlık harcamalarından ekonomik büyümeye doğru ve tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığına işaret ederken [ (Devlin ve Hansen (2001), Gyimah-Brempong ve Wilson (2004, Boussalem vd. (2014), Esen ve Keçili (2021)], bir diğer bölümü de tam tersine ekonomik büyümeden sağlık harcamalarına doğru ve tek yönlü bir ilişkinin bulunduğunu belirtmektedirler [(Tang (2010), Şen ve Bingöl (2018), Dinçer ve Yüksel (2019) Konat (2021)] bazı araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre de, ekonomik büyüme ve sağlık harcamaları arasında karşılıklı ve çift yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmaktadır Erdil ve Yetkiner (2009), Ağır ve Tıraş (2018), Xhindi vd. (2020) ve Amiri ve Ventelou (2012).…”

Türkiye’de Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Fourier Yaklaşımı

“…Analizden elde ettikleri bulgulara göre ekonomik büyümenin sağlık harcamalarını kısa vadede arttırdığı, sağlık harcamalarının ekonomik büyümeyi etkilemediği sonucuna ulaşmışlardır. Konat (2021), 17 OECD ülkesi için 1976-2017 dönemlerini kapsayan veriler ile sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi panel veri analizi ile test etmiştir. Analizden elde ettiği ampirik bulgulara göre seriler pozitif ve negatif şoklar arasında uzun dönemli ilişki tespit ederken, kendi aralarında uzun dönemli ilişki olduğu sonucuna varmışlardır.…”