SANAYİLEŞME VE İSTİHDAM ÜZERİNE KALDOR ve PREBİSCH KARŞITLIĞI: TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Abstract

Bu çalışma, sanayileşmenin, gayri safi yurtiçi hasıla, istihdam ve işgücünün ortalama verimliliğinde yaratacağı etkileri, Kaldor ve Prebisch'in iki farklı bakış açısından ampirik bir analizle değerlendirmeye çalışmaktadır. Bu çerçevede tartışmalar "ithal ikameci" ve "liberal" sistem farklılığını da içerecek biçimde; büyüme ve ortalama işgücü verimliliğinin istihdama etkilerine odaklanmaktadır. Bu amaçla Türkiye ekonomisi için 1930-1979 yıllarını kapsayan göreli "kapalı" dönem ve 1980-2017 yıllarını kapsayan "liberal" dönem ayrımı yapılarak bu teorilerin geçerliliği incelenmiştir. Kaldor, büyüme ve verimliliğin istihdam üzerine yaratacağı etkiyi pozitif görürken, Prebisch bu etkileri sırasıyla pozitif ve negatif olarak değerlendirmektedir. ARDL sınır testi kullanılarak yaptığımız analiz sonucu iki alt dönemde de imalat sanayiinde çıktıdaki bir artış ile istihdam arasında pozitif; işgücü verimliliğindeki artış ile istihdam arasında negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Bu çerçevede incelenen her iki dönemde de Prebisch'in görüşlerinin Türkiye Ekonomisi için geçerli olduğu bulgusu elde edilmiştir.