Schrijvende vrouwen : Een kleine literatuurgeschiedenis van de Lage Landen (1880-2010)

Abstract

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Schrijvende vrouwen kan gezien worden als een beknopt vervolg op het vuist dikke overzicht Met of zonder Lauwerkrans onder redactie van M. Schenkeveldvan der Dussen, dat de vrouwelijke auteur tot ongeveer 1860 belicht. Ook daarna blijkt de vrouwelijke lite ra tuur in de Lage Landen uitermate dynamisch en veelkleurig te zijn. De in dit boek verzamelde portretten laten zien dat sommige schrijvers onder te brengen zijn in een deelverhaal van de (post)koloniale literatuur, de oorlogs of de migrantenliteratuur, dat anderen passen in het verhaal van de elkaar opvolgende stromingen als naturalisme, moder nisme of post modernisme, en dat weer anderen aansluiten bij het vertoog over vrouwenemancipatie en (homo)seksualiteit, of een bijdrage leveren aan de geschiedenis van een concept als de gothic novel. We hebben er niet voor gekozen een van deze per spectieven centraal te stellen. Het was ons er juist om te doen de uiteenlopende rollen te laten zien die vrouwelijke auteurs gedurende de afgelopen anderhalve eeuw gespeeld hebben in de literatuur en, als publieke intellectueel, in het maatschappelijke debat.Dit uitgangspunt brengt met zich mee dat de afzonderlijke bijdragen ook aan dacht besteden aan de cultuurhistorische achtergrond van de besproken schrijverschappen. Daarmee hopen we een beeld te geven van de vitaliteit van de moderne Nederlandse en Vlaamse letterkunde als geheel. 14 De portrettenElk van de portretten in dit boek kan, als introductie op een bijzonder schrijverschap, op zichzelf staan. In de bijdragen is rijkelijk uit de besproken oeuvres geciteerd, zodat ook de niet ingevoerde lezer een beeld krijgt van de aard en de specificiteit van de betreffende schrijver. De portretten proberen de kern of de drijfveer van haar schrijverschap bloot te leggen, en daarbij wordt ook aandacht besteed aan de wijze waarop de auteur zich buiten haar werk manifesteert. Daarnaast is er aandacht voor de positie die de auteur inneemt in het dominante verhaal van de literatuurgeschiedschrijving (in hoeverre kan de schrijver worden ingebed in de gangbare literairhistorische stromingen, en vooral: in hoe verre niet). Alle portretten samen vormen, in hun chronologische ordening, dus een kleine geschiedenis van de moderne Nederlandse en Vlaamse literatuur. Een kleine geschiedenisAls alle geschiedenissen is ook deze kleine geschiedenis selectief. We hebben ervoor gekozen het belangrijkste selectiecriterium (de auteurs moeten vrouw zijn) niet op de voor grond te plaatsen. Bij het experiment dat we in dit boek uitvoeren, draait het om de vraag wat er gebeurt wanneer we een louter vrouwelijke lijn door de moderne Nederlandse en Vlaamse literatuur trekken. Die vraag wordt niet in elk portret expliciet aan de orde gesteld, maar vanzelfsprekend speelt het genderperspectief in veel bijdragen wel een rol. Hoe anders te schrijven over Cécile Goekoop die in Hilda van Suylenburg, bijgenaamd 'de Hollandsche Negerhut', de vrouwenkwestie aansneed en propageerd...