Seyf-i Sarâyî’nin Gülistan Tercümesi’nde Yiyecek ve İçecek Adlarında Yan Anlamlılık

Abstract

ÖzetKelimelerle ilgili iki tür anlamdan söz edilir: Düz anlam ve yan anlam. Düz anlam, kelimenin birinci anlamıdır; yan anlam bir kelimenin düz anlamına kullanım sırasında katılan öznel, duygusal, coşkulu ikincil anlamlardır. Bir kelimenin her durumda bir düz anlamı vardır, yan anlam ise bağlama göre değişebilir. Edebiyatta yan anlam, bir kelimenin gerçek anlamı dışında başka bir anlamda kullanılmasıdır, mecazdır. Yan anlamlılık iki çeşittir: Benzetmeli yan anlamlılık (istiare) ve aktarmalı yan anlamlılık (mecaz-ı mürsel). Benzetmeli yan anlamlılıkta bilinen bir durumdan bilinmeyen yeni bir durumu anlatmada anlam aktarımı benzerlik yoluyla; aktarmalı yan anlamlılıkta anlam aktarımı iki nesne veya durum arasındaki ilişki yoluyla olur. Benzetmeli yan anlam, herhangi bir şeyin ya da olayın karşılaştırılabileceği başka bir şeyden söz ederek betimlenmesidir. The Connotations Of Food And Beverage Names In The Translation of GülistanBy Seyf-i Sarâyî AbstractTwo types of meaning are used for words: denotation and connotation. Real meaning is the first meaning of the word while connotations is subjective, emotional and enthusiastic secondary meaning added to real meaning of a word in the course of usage. There is a denotation in each case of a word and connotations might vary by depending on the context. Literary connotation is used in another sense except the true sense of the word and it is called as metaphor. There are two kinds of connotation: metaphor and metonymy. In the metaphor meaning is transferred by similarity from an unknown to a known state to describe new situation; in metonymy meaning transfer occurs by means of the relationship between two objects or situations. Metaphor is portrayed by talking about anything comparable to a thing or a state. The metaphor of similarity between the two concepts is given without describing the forms of language analogy: The resulting paths of human nature, human nature, between objects in nature, embodying the form of analogy between sounds. Metonymy is portrayed by referring to any related indicator rather than an indicator directly referring to it. The analogy is not done belonging to the same 1

Yi̇yecek Metaforlari Üzeri̇ne Bi̇r Li̇teratür İncelemesi̇

“…Yiyecek metaforları, akademik çalışmalarda en çok %52 oran ile edebi metinlerde kullanılan yiyecek metaforlarının incelenmesi olarak yer almaktadır (Campbell, 1997;Merrell, 1999;Harrison, 2001;Baena, 2006;Esir, 2006a;Esir, 2006b;Özcan, 2008;Whitt, 2011;Giannetti, 2014;Chatterjee, 2016;Keklik, 2016;Yılmaz & Bayraktar, 2016;Üzmen, 2018). Yerli yazında yapılan çalışmalar divan, gazel, şiir, mesnevilerde kullanılan yiyecek ve içecekleri ve metaforlarını in kadınlara benzetmek için kullanmışlardır.…”

“…Ancak Korthals (2008) çalışmasında yazarların aksine hem "thought for food" (yiyecek için düşünce) hem de "food r thought" (düşünce için yiyecek) metaforlarını incelemiştir ve yiyeceklerin tek yönde ilerlemediğini hem kaynak hem de hedef olabileceğini savunmuştur. Bu noktada yiyeceklerin metafor olarak hem kaynak hem aforlar, Lakoff & Johnson'a (1980) (Dunne, 1996;Campbell, 1997;Whitt, 2011), etnik köken ve ırksal kimliği belirten (Dunne, 1996;Baena, 2006;Mannur, 2010;Whitt, 2011;Chatterjee, 2016;Tseng, 2017), kültürel kimliği ifade eden (Campbell, 1997;Baena, 2006;Korthals, 2008;Whitt, 2011;Khajeh & Abdullah, 2012;Tseng, 2017), diasporayı anlatan (Mannur, 2010;Charterjee, 2016), hafıza ve nostaljiyi çağrıştıran (Baena, 2006;Hanley-Tejeda, 2010;Whitt, 2011;Chatterjee, 2016), cinsellik ve cinsiyet ile ilişkisini inceleyen (Harrison, 2001;Khajeh & Abdullah, 2010; Chatterjee, 2016) ve fiziksel görüntüye göre kurulan (Esir, 2006a;Esir, 2006b;Berrada, 2007;Özcan, 2008;Keklik, 2016;Yılmaz & Bayraktar, 2016;Üzmen, 2018) metaforlar şeklinde kullanılmaktadır.…”