Sleep, insomnia and its treatment – a brief review of current knowledge on the subject with a special attention to herbal medicine

Abstract

Sen wypełnia jedną trzecią ludzkiego życia. Od jego jakości i długości zależą funkcjonowanie w ciągu dnia, nastrój, koncentracja, spostrzegawczość i w dużej mierze stan zdrowia. Na bezsenność cierpi około 10% ludności na świecie. Może to być bezsenność przygodna, czyli trwająca kilka dni, krótkotrwała, trwająca do miesiąca, lub przewlekła -utrzymująca się ponad miesiąc. Ludzie reagują zaburzeniami snu na stres. Ostry i przewlekły stres staje się często przyczyną bezsenności. U osób, które odczuwają stres, obserwuje się zwiększone napięcie mięśniowe, przyspieszoną pracę serca i podwyższone ciśnienie krwi, powodujące problemy z zaśnięciem. Aby utrzymująca się ponad 2 tygodnie bezsenność nie przekształciła się w przewlekłą, należy wdrożyć leczenie farmakologiczne i -jak zawsze w sytuacji zaburzeń snu -zapoznać pacjenta z kwestią higieny snu. Lek nasenny, ze względu na ryzyko uzależnienia, może być przyjmowany nie dłużej niż 2 (agoniści receptora benzodiazepinowego) do 4 tygodni (benzodiazepiny). W leczeniu bezsenności przewlekłej leki te można stosować nie częściej niż 2-3 razy w tygodniu lub 10 razy w miesiącu. Lekami wspomagającymi mogą być preparaty zawierające magnez, wapń, L-tryptofan, melatoninę i witaminę B 6 . Z ziół udowodnione efekty terapeutyczne wywołują kozłek lekarski i chmiel oraz melisa lekarska. Ostatnio coraz więcej mówi się też o nasennym działaniu wiśni pospolitej. Skuteczność innych używanych w leczeniu bezsenności roślin jest wątpliwa. Efektywne wydają się natomiast: terapia poznawczo-behawioralna, medytacja uważności, akupresura, akupunktura i tai chi. W walce ze stresem, a pośrednio więc i z bezsennością, pomocne są też joga i masaż relaksacyjny.