A literary Piece as a Sociological Work: The Concept of Modernity in Karel Čapek’s War With the NewtsIn this text, I interpret Karel Čapek’s novel War With the Newts (1936) as a sociological work and analyze the concept of the modern age that it presents. First, I show in what sense Čapek’s work was sociological. Following Theodor Adorno, I suggest that the difference between literature and sociology is not of a fundamental but of a historical and analytical nature, and that what defines sociology is not method, empiricism, or explicitly defined concepts, but the insightful notion of social totality. In Čapek, I analyze a social totality that I find in his concept of the modern age. Such an analysis provides insight into the self-destructive power of modern society. I suggest that Čapek’s portrayal of modernity still applies today and that we can recognize the same patterns he presented in the world around us. Utwór literacki jako dzieło socjologiczne. Koncepcja nowoczesności w Inwazji jaszczurów Karela ČapkaW artykule analizuję powieść Karela Čapka Inwazja jaszczurów (1936) jako pracę socjologiczną, skupiając się na zaprezentowanej w niej koncepcji nowoczesności. W pierwszej części tekstu pokazuję, w jakim sensie można uznać pracę Čapka za socjologiczną. Podążając śladami Theodora W. Adorna, uważam, że różnica między literaturą a socjologią nie jest fundamentalna, a jedynie historyczna i analityczna, oraz że wyróżnikiem socjologii nie są metoda, empiryzm czy jednoznacznie zdefiniowane koncepcje, lecz dające głęboki wgląd pojęcie całości społecznej. W drugiej części tekstu analizuję zidentyfikowane przeze mnie u Čapka pojęcie całości społecznej, jakie stanowi jego koncepcja nowoczesności. Analiza ta pozwala uzyskać wgląd w autodestrukcyjną moc nowoczesnego społeczeństwa. Staram się dowieść, że przedstawiona przez tego autora wizja nowoczesności jest wciąż aktualna, a opisane przez niego wzory możemy zaobserwować w otaczającym nas świecie.
