Sosyal Bilgiler Dersi 5. Sınıf Kazanımlarının Değer ve Beceri İlişkisi

Abstract

Sosyal bilgiler; öğrenci düzeyine uygun hale getirilmiş, sosyal bilim disiplinlerinden beslenen ve ana hedefi toplumsal hayata katkı sağlayacak nitelikli vatandaşlar yetiştirmek olan bir derstir. Sosyal bilgilerin bu hedefini, dersin içeriği ile ilişkilendirilmiş değer ve beceriler hayata geçirmektedir. 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı, öğrenme alanları ve kazanımların yanı sıra değer ve becerilere de vurgu yapar. Bu durum dikkate alınarak gerçekleştirilen çalışmada, 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 5. sınıf kazanımlarının değer ve becerilerle ilişkisini tespit etmek amaçlanmaktadır. Çalışmada nitel bir araştırma modeli olan doküman incelemesi tercih edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Bulgular, SBDÖP 5. sınıf kazanımlarının 11 değer ve 11 beceri ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. İnsanlar, Yerler ve Çevreler ile Bilim, Teknoloji ve Toplum öğrenme alanlarında yer alan gözlem, çevre okuryazarlığı ve dijital okuryazarlık becerilerinin değerler ile karşılaştırıldığında daha fazla kazanım ile ilişkilendirildiği görülmektedir. İnsanlar, Yerler ve Çevreler öğrenme alanında bulunan gözlem becerisi, programda yer alan 5 kazanımın 4’ü ile ilişkili bulunurken çevre okuryazarlığı becerisi programda yer alan tüm kazanımlar ile ilişkilendirilmiştir. Bilim, Teknoloji ve Toplum öğrenme alanında yer alan dijital okuryazarlık becerisi de programda yer alan 5 kazanımın 3’ü ile ilişkili bulunmuştur. Diğer öğrenme alanlarında bulunan değer ve becerilerin, kazanımlarla ilişkilendirilmesi açısından daha eşit dağılım gösterdiği görülmektedir. Ek olarak 2005 SBDÖP’de yer alan yaratıcılık becerisi, 2018’de uygulanmaya başlanan SBDÖP’de kazandırılması hedeflenen beceriler arasında yer almamasına rağmen, Küresel Bağlantılar öğrenme alanında bu beceriye yer verildiği görülmektedir. Bu durum, 2018 SBDÖP’de yer alan bir çelişkiyi göstermektedir.