Sprawozdawczość w XXI wieku – ewolucja czy rewolucja

Abstract

Celem niniejszej publikacji jest wskazanie na potrzebę nowego pragmatyzmu rachunkowości, zwłaszcza sprawozdawczości. Sprawozdawczość jest „sposobem” nie tylko ujawniania i prezentowania przeszłości organizacji gospodarczej, lecz także odczytywania przyszłości, z tym, że w XXI w. przyszłość jest problemem złożonym, co wynika z faktu reformy globalizacji. Globalizacja gospodarcza – koniec XX w. – stawiała wartości materialne ponad innymi wartościami, zwłaszcza takimi jak troska o środowisko naturalne lub etyka biznesu. Liberalizacja rynków kapitałowych (lata 90. XX w.) rozumiana jako przepływ krótkoterminowego pieniądza spekulacyjnego to efekt Konsensusu Waszyngtońskiego. Opierał się on na teorii gospodarki rynkowej, która zakłada doskonałą informację, doskonałą konkurencję i doskonałe rynki. To zdeterminowało status rachunkowości w praktyce gospodarczej, zwłaszcza amerykańskiej.Kryzys finansowy (przełom wieków XX i XXI) stanowił efekt błędnych założeń Konsensusu Waszyngtońskiego – nowy pragmatyzm globalizacji to zrównoważony rozwój, czyli trajektoria działalności, czyli długookresowy wzrost gospodarczy z zachowaniem dobrego stanu środowiska naturalnego oraz zasad etyki biznesu. Nowy pragmatyzm rachunkowości oznacza ograniczenie asymetrii informacji na rzecz informacji niefinansowych. Implikacje tych postulatów stanowią przedmiot badań, czyli rozpoznanie zmian w teorii ekonomii, zmian w sposobie działania gospodarki globalnej, nowych nurtów zarządzania. Stąd podmiotem badań były debaty na temat zmian w ww. zakresie, a zwłaszcza przyczyn kryzysu finansowego– „wynaturzeń” w sprawozdawczości finansowej. Analiza literatury ekonomicznej upoważnia do stwierdzenia, że nowy pragmatyzm rachunkowości to złożony problem w procesie reformy globalizacji.