Status van de Nederlandse otterpopulatie: genetische variatie, mortaliteit en infrastructurele knelpunten in 2020

Abstract

Jaarlijks wordt in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de Nederlandse otterpopulatie genetisch gemonitord. Belangrijk aandachtspunt is de hoge verkeersmortaliteit en een mogelijke afname van de genetische variatie als gevolg van inteelt. Het doel van de jaarlijkse monitoring is daarom tweeledig: a) een vinger aan de pols houden wat betreft de genetische variatie binnen de populatie en b) het identificeren en lokaliseren van infrastructurele knelpunten.Het aantal geverifieerde doodvondsten in 2020 was met een totaal van 166 weliswaar weer enigszins gegroeid, maar de toename was beduidend minder groot dan in voorgaande jaren. De meest waarschijnlijke verklaring is een afname in verkeersdruk als gevolg van coronamaatregelen. Per provincie zijn de belangrijkste knelpuntlocaties geïdentificeerd van wegen waar nog steeds veel otters sneuvelen in het verkeer. Ook is gekeken of in de nabijheid van gemalen, stuwen en sluizen vanwege een barrièrewerking relatief meer otters sneuvelen op wegen in de naaste omgeving (binnen een straal van 250 m).Op basis van de aangetroffen DNA-profielen in doodvondsten kon worden geconcludeerd dat de totale genetische variatie binnen de Nederlandse otterpopulatie redelijk stabiel is. Met een aandeel van ca. 25% van het totale aantal aanwezige dieren vormen de doodvondsten een betrouwbare steekproef uit de populatie.

Status van de Nederlandse otterpopulatie in 2022 : Nieuwe inzichten in genetische uitwisseling, mortaliteit en verkeerssterfte

“…Op basis van deze monitoringsgegevens weten we dat jaarlijks nieuwe nakomelingen werden geboren en de populatie gestaag groeide, tot een omvang van naar schatting circa 450 individuen in de winter van 2019-2020 (Kuiters et al 2021). Via het NEM-verspreidingsonderzoek voor de otter, waarbij wordt gezocht naar spraints als bewijs voor aanwezigheid per kilometerhok, weten we dat ook het verspreidingsgebied zich steeds verder heeft uitgebreid.…”

“…De afgelopen decennia is in onderzoek steeds duidelijker gebleken, dat ook wilde populaties sneller uitsterven als de genetische variatie te laag is, en dat dit proces sneller verloopt in kleine (gefragmenteerde) populaties (Frankham 2010). Om deze reden werd voor de oorspronkelijke uitzetgroep voor herintroductie van de otter in Nederland gebruik gemaakt van individuen uit verschillende bronpopulaties (Kuiters et al 2012) Voor deze bronherkenning wordt gebruik gemaakt van zogenaamde Bayesiaanse clustering, middels het softwareprogramma STRUCTURE (Pritchard et al 2000).…”

High number of HPAI H5 virus infections and antibodies in wild carnivores in the Netherlands, 2020–2022

“…In the Netherlands there are estimated to be 5500 badgers [ 11 ]; around 100.000 stone martens [ 12 ]; 450 otters [ 13 ]; between 111.000 and 222.000 red foxes [ 14 ] and at least 18 wolves ( https://www.bij12.nl/wp-content/uploads/2022/12/Tussenrapportage-wolf-21-december-2022.pdf ). For the other included species, no published population estimates are available.…”

The return of wolves to the Netherlands : a fact-finding study

“…The carrying capacity of a given area is determined primarily by the size and quality of the habitat for the species concerned (Groot Bruinderink et al, 1999). For example, the carrying capacity of an area that has an abundant supply of food is higher than that of an area of a comparable size where less food is available.…”