Streszczenie -Przedstawiono wyniki badañ dotycz¹cych strukturalnych aspektów modyfikacji kauczuku butadienowo-styrenowego (SBR) polimetylowodorosiloksanami (PMHS) i polidimetylosiloksanami (PDMS). Modyfikatory te ró¿ni³y siê reaktywnooeci¹, mierzon¹ ilooeciowym stosunkiem merów metylowodorosiloksanowych do merów dimetylosiloksanowych. Okreoelono wp³yw reaktywnooeci modyfikatora na kinetykê rodnikowej reakcji sieciowania kauczuku wobec ditlenku dikumylu (DCP) a tak¿e wulkanizacji siarkowej. W przypadku zastosowania DCP szybkooeae i wydajnooeae sieciowania rosn¹ wraz ze zwiêkszaniem reaktywnooeci u¿ytego modyfikatora, natomiast w wulkanizacji siarkowej najwiêksz¹ szybkooeci¹ reakcji odznacza³y siê uk³ady zawieraj¹ce najmniej reaktywny PMHS. Nie zaobserwowano równie¿ ¿adnego wp³ywu modyfikatora na wydajnooeae wulkanizacji siark¹ i wyjaoeniono przyczyny tego zjawiska. Sieciowaniu wobec DCP towarzysz¹ reakcje szczepienia PMHS na elastomerze oraz jego polimeryzacji w kauczukowej matrycy. Modyfikatory krzemoorganiczne przejawiaj¹ tendencjê do migracji i segregacji powierzchniowej w kauczuku. Obok zmiany morfologii uk³adu, wp³ywa to na w³aoeciwooeci mechaniczne i trybologiczne usieciowanego SBR. Mianowicie, wprowadzenie modyfikatora powoduje zmniejszenie wytrzyma³ooeci na rozci¹ganie, zw³aszcza w przypadku kauczuku usieciowanego wobec DCP. Wspó³czynnik tarcia wulkanizatów siarkowych zwiêksza siê pod wp³ywem modyfikacji, natomiast w przypadku SBR usieciowanego za pomo-c¹ DCP mo¿na zmniejszyae ten wspó³czynnik u¿ywaj¹c do modyfikacji PDMS lub PMHS o ma³ej reaktywnooeci. S³owa kluczowe: kauczuk butadienowo-styrenowy, polimetylowodorosiloksany, polidimetylosiloksany, modyfikacja, sieciowanie, morfologia, wytrzyma³ooeae mechaniczna, energia powierzchni, tarcie.
MODIFICATION OF STYRENE-BUTADIENE RUBBER WITH POLYMETHYLSILOXANESSummary -The results of investigations on structural aspects of styrene-butadiene rubber (SBR) modification with polymethylhydrosiloxanes (PMHS) or polydimethylsiloxanes (PDMS) were presented. The modifiers varied in reactivity, measured as a ratio of methylhydrosiloxane and dimethylsiloxane units ( Table 1). The effects of modifier reactivity on the kinetics of radical reaction of rubber curing in the presence of dicumyl peroxide (DCP) as well as on the sulfur-induced vulcanization were determined (Table 2-5, Fig. 2 and 3). In case of DCP use the curing rate and efficiency increase with increasing reactivity of modifier used. However, in case of sulfur-induced vulcanization the systems containing less active PMHS showed the highest reaction rate. No modifier effect on the efficiency of sulfur-induced vulcanization was observed. It can be the result of active complex blocking by polysiloxanes, wetting the surface of ZnO being an activator of sulfur curing system. The curing in the presence of DCP is accompanied with the reactions of PMHS grafting onto elastomer and its polymerization in the rubber matrix. Organosilicon modifiers show the tendency to surface migration and segregation in the rubber. Togethe...