Teachers’ humor and its relationships with chronic fatigue − the mediating role of the sense of stress at work

Abstract

StreszczenieWstęp: W ostatnich latach wiele badań naukowych zarówno w Polsce, jak i na świecie dowiodło, że zawód nauczycielski jest związany z wysokim poziomem stresu. Doświadczanie długotrwałego stresu oraz niewielka umiejętność sprostania wyzwaniom mogą doprowadzić do wystąpienia przewlekłego zmęczenia. Kluczowe znaczenie w radzeniu sobie ze stresem mają zasoby osobiste, do których zaliczono humor opisywany za pomocą stylów i radzenie sobie przez humor. Materiał i metody: W badaniach wzięło udział 166 nauczycieli (145 kobiet i 21 mężczyzn) w wieku 23-67 lat (M = 43,02, SD = 9,98). Zastosowano następujące narzędzia: Skalę radzenia sobie przez humor (Coping Humour Scale -CHS), Kwestionariusz stylów humoru (Humor Style Questionnaire -HSQ), Skalę odczuwanego stresu w pracy (PSS-10P, polska modyfikacja 10-item Perceived Stress Scale -PSS-10), Kwestionariusz oceny samopoczucia (Checklist Individual Strength -CIS20R) oraz ankietę własną. Wyniki: Wartości nasilenia poczucia stresu w pracy, radzenia sobie przez humor i przewlekłego zmęczenia u nauczycieli były średnie. W tej grupie zawodowej dominowały 2 style humoru: afiliacyjny i w służbie ego. Im częściej nauczyciele radzili sobie za pomocą tych 2 stylów, tym rzadziej byli narażeni na przewlekłe zmęczenie. Poczucie stresu w pracy mediowało związek między pozytywnymi wymiarami humoru a przewlekłym zmęczeniem i jego wymiarami. Natomiast humor agresywny i samodeprecjonujący nie był związany z przewlekłym zmęczeniem. Wnioski: Można postawić hipotezę, że humor pozytywny chroni przed przewlekłym zmęczeniem. W wyjaśnianiu tego związku istotną rolę odgrywa poczucie stresu w pracy. Med. Pr. 2019;70(3):343-361 Słowa kluczowe: nauczyciele, stres zawodowy, przewlekłe zmęczenie, radzenie sobie ze stresem przez humor, style humoru, stres nauczycieli Abstract Background: In recent years, many scientific studies, both in Poland and in the world, have proven that teaching is considered a profession with a high level of stress. The experience of prolonged stress and a lack of abilities to meet challenges can lead to the occurrence of chronic fatigue in teachers. Of key importance in coping with stress are personal resources, which include humor described by humor styles and coping humor. Material and Methods: The study involved 166 teachers (145 women and 21 men) aged 23-67 (M = 43.02, SD = 9.98). The following tools were used in the research: the Coping Humor Scale (CHS), the Humor Style Questionnaire (HSQ), the Sense of Stress at Work (PSS-10P) (the Polish modification of the 10-item Perceived Stress Scale -PSS-10), the Checklist Individual Strength (CIS20R) and a personal questionnaire. Results: In the light of the research, teachers were characterized by a medium level of the sense of stress at work, coping humor and chronic fatigue. Affiliative and self-enhancing styles dominated in this group. The more often teachers used the affiliative and self-enhancing styles, the less likely they were to experience chronic fatigue. The sense of stress at work mediated the relationship betw...