Tek Eşli Ve Çok Eşli Ailelerde Yaşayan Ergenlerde Öz-Yeterlik, Öznel İyi Oluş Ve Çocukluk Çağı Ruhsal Travmaları

Abstract

Çocuğun doğduğu andan itibaren ilk temas kurduğu kişiler annesi ve babası olmasından dolayı çocuğun sağlıklı gelişiminde ailenin önemli bir işlevi bulunmaktadır. Anne ve babalar, çocuğun temel ihtiyaçlarını tamamlayan bireyler olup çocukla en yakın temas kuran ve çocuğun birden fazla temel beceriye sahip olmasına yardımcı olan kişilerdir (Özel ve Zelyurt, 2016). Çocuk, aile içerisinde çevresinde bulunan diğer kişilerle sosyal ilişkilerini geliştirmekle birlikte ait olma ihtiyacını ilk olarak aile kurumunda karşılamaktadır (Aslantürk ve Kaya Kılıç, 2020). Bu bağlamda çocuğun toplumda kendisine yer edindiği ve fizyolojik, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılandığı ilk yerin aile ortamı olduğu söylenebilir. Aile kurumunun çok farklı yapılarda görülmesi ve süreç boyunca yaşadığı değişim herkes tarafından kabul edilen bir aile tanımını güçleştirmektedir (Canatan, 2011). Her aile belli ilkeleri, değerleri, normları ve amaçları olan sosyal yapılar içinde kurulurlar (Erol, 1992). Çocuk üzerinde önemli etkileri bulunan aile yapıları, araştırmacıların dikkatini çekip çok sayıda araştırmanın konusu olmuştur (Brown, Manning ve Stykes, 2015). ÖZET Bu araştırmanın temel amacı, tek eşli ve çok eşli ailelerde yaşayan ergenlerde öz-yeterlik, öznel iyi oluş ve çocukluk çağı ruhsal travmalarını ve çocukluk çağı ruhsal travmaları, öz-yeterlik ve öznel iyi oluşlarının bazı demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Bu betimsel araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın grubunu, %50,2'si (n=326) kadın ve %49,8'i (n=323) erkek olmak üzere toplam 649 birey oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Kişisel Bilgi Formu (KBF), Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği (ÇÇTÖ), Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği ve Çocuklar için Öz-Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, ilişkisiz örneklemler için t-Testi ve ilişkisiz örneklemler için ANOVA temel istatistiklerden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda çalışma grubunda 18 katılımcı (%2,8) travmasını inkar etmektedir. Çocukluk çağı ruhsal travmaları, cinsiyet değişkenine göre farklılaşmazken, sosyoekonomik duruma ve aile yapısına göre farklılaşmaktadır. Katılımcıların öz-yeterliklerinin cinsiyet, sosyoekonomik durum ve aile yapısına göre farklılaşmadığı fakat travmayı inkar etme durumlarına göre anlamlı bir biçimde farklılaştığı görülmektedir. Katılımcıların öznel iyi oluşlarının cinsiyet sosyoekonomik durum ve aile yapısına göre farklılaşmadığı, travmayı inkar etme durumlarına göre anlamlı bir biçimde farklılaştığı görülmektedir.

The Relationship Between Childhood Traumas and Subjective Well-Being of Individuals in Adolescence

“…Kişinin bedeni ve çevresi üzerindeki hâkimiyeti kaybetmesi, yaşamını tehdit eden bir durumun ortaya çıkması ve tehdidin doğru bir şekilde savurulamaması, ruhsal travmaya yol açmaktadır (Şar, Mutluer, Necef & Fatih, 2018). Yaralanma anlamına gelen travma sözcüğü, kişinin ruh ve beden bütünlüğünü olumsuz etkileyen olaylar için kullanılabilmektedir (Karal & Atak, 2022b). Kişinin düşünme, algılama, hayal kurma ve hissetme süreçlerinin belli aralıklarla ve ya uzun bir süre boyunca kısıtlanması ve işlevlerini kaybetmesi durumunda psikolojik travmadan bahsedilebilir (Ruppert, 2014).…”