The Literary Travelogue: A Comparative Study with Special Relevance to Russian Literature from Fonvizin to Pushkin
Search citation statements
Paper Sections
Citation Types
Year Published
Publication Types
Relationship
Authors
Journals
Cited by 3 publications
References 0 publications
134 Dociekania Anna HOROLETSDyskursywne konstruowanie podmiotu wiedzącego w wybranych relacjach z podróży Wstęp W tym artykule chcę skupić się na podmiocie podróżopisarstwa, zwłaszcza na jednej z cech tego podmiotu -wiedzy. Oprócz statusu podmiotu wiedzącego w podróżopisarstwie, interesują mnie także dyskursywne sposoby nadawania temu podmiotowi cechy posiadania wiedzy oraz specyfika tej wiedzy. Podróżopisarstwo jest rodzajem opisywania świata, który ma długą historię powiązania z relacjami władzy, przemocy i stosunkami kolonialnymi 1 . Przykładowo, wielu z autorów zebranych w antologii Polskie opisanie świata 2 to osoby, które odbywały podróże nieplanowane i niechciane (np. jako zesłańcy, jeńcy, wygnańcy -Adam Kamieński, Józef Kopeć czy Ewa Felińska) albo podróże w celach dyplomatycznych i wojskowych (np. jako misjonarze, dyplomaci, wojskowi -Benedykt Polak, Michał Piotr Boym czy Bronisław Grąbczewski). Połączenie podróży z przymusem lub interesami politycznymi jest współcześnie jednym z ważnych aspektów krytyki praktyki podróżowania (także turystycznego) oraz opisów podróży. Jak powiada James Clifford, podróż nie jest pojęciem neutralnym, niesie w sobie bagaż historii nierówności: "zawiera skojarzenia z płciowo i rasowo określonymi podmiotami, przywilejami klasowymi, środkami transportu, utartymi szlakami, agencjami, gra-1 J. Clifford Routes: travel and translation in the late twentieth century, Harvard University Press, Cambridge, Mass.-London 1997; por. B. Jezernik Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, przeł. P. Oczko, Universitas, Kraków [2004] 2007. 2 A. Kuczyński Polskie opisanie świata. Studia z dziejów poznania kultur ludowych i plemiennych, t. 1, Azja i Afryka, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1994. http://rcin.org.pl 135 Horolets Dyskursywne konstruowanie podmiotu wiedzącego… nicami, dokumentami itd." 3 , i właśnie dlatego może być interesującym przedmiotem analizy.W pierwszych pracach wznoszącej się fali krytyki postkolonialnej lat 80. 4 to właśnie podróżopisarstwo posłużyło za materiał do analizy praktyk orientalizmu -kulturowego panowania nad Innym za pomocą specyficznych sposobów reprezentowania, powodujących konstruowanie i normalizację zasadniczej niewspółmierności między Innym a autorem relacji z podróży oraz całym jego środowiskiem macierzystym. Sposoby te mogły być oparte na egzotyzacji, erotyzacji czy estetyzacji Innego, mogły być także związane ze specyficznym lokowaniem Innego poza czasem bieżącym, jak pokazuje to Johannes Fabian w książce Time and the Other 5 , lub też polegać na nadawaniu mu cech bierności, bliskości naturze itd. W każdym ze swoich przejawów obecny w podróżopisarstwie orientalizm skierowany jest na kreślenie nieprzenikalnej granicy między światem podróżnika i tych, których podróżnik spotykał na swojej drodze. Także współczesne podróżopisarstwo widziane jest jako praktyka uwikłana w utrwalanie nierówności geopolitycznych 6 . Według Debbie Lisle, badaczki relacji z podróży, podróżopisarstwo "organizuje świat przez szereg dyskursów dominującyc...
134 Dociekania Anna HOROLETSDyskursywne konstruowanie podmiotu wiedzącego w wybranych relacjach z podróży Wstęp W tym artykule chcę skupić się na podmiocie podróżopisarstwa, zwłaszcza na jednej z cech tego podmiotu -wiedzy. Oprócz statusu podmiotu wiedzącego w podróżopisarstwie, interesują mnie także dyskursywne sposoby nadawania temu podmiotowi cechy posiadania wiedzy oraz specyfika tej wiedzy. Podróżopisarstwo jest rodzajem opisywania świata, który ma długą historię powiązania z relacjami władzy, przemocy i stosunkami kolonialnymi 1 . Przykładowo, wielu z autorów zebranych w antologii Polskie opisanie świata 2 to osoby, które odbywały podróże nieplanowane i niechciane (np. jako zesłańcy, jeńcy, wygnańcy -Adam Kamieński, Józef Kopeć czy Ewa Felińska) albo podróże w celach dyplomatycznych i wojskowych (np. jako misjonarze, dyplomaci, wojskowi -Benedykt Polak, Michał Piotr Boym czy Bronisław Grąbczewski). Połączenie podróży z przymusem lub interesami politycznymi jest współcześnie jednym z ważnych aspektów krytyki praktyki podróżowania (także turystycznego) oraz opisów podróży. Jak powiada James Clifford, podróż nie jest pojęciem neutralnym, niesie w sobie bagaż historii nierówności: "zawiera skojarzenia z płciowo i rasowo określonymi podmiotami, przywilejami klasowymi, środkami transportu, utartymi szlakami, agencjami, gra-1 J. Clifford Routes: travel and translation in the late twentieth century, Harvard University Press, Cambridge, Mass.-London 1997; por. B. Jezernik Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, przeł. P. Oczko, Universitas, Kraków [2004] 2007. 2 A. Kuczyński Polskie opisanie świata. Studia z dziejów poznania kultur ludowych i plemiennych, t. 1, Azja i Afryka, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1994. http://rcin.org.pl 135 Horolets Dyskursywne konstruowanie podmiotu wiedzącego… nicami, dokumentami itd." 3 , i właśnie dlatego może być interesującym przedmiotem analizy.W pierwszych pracach wznoszącej się fali krytyki postkolonialnej lat 80. 4 to właśnie podróżopisarstwo posłużyło za materiał do analizy praktyk orientalizmu -kulturowego panowania nad Innym za pomocą specyficznych sposobów reprezentowania, powodujących konstruowanie i normalizację zasadniczej niewspółmierności między Innym a autorem relacji z podróży oraz całym jego środowiskiem macierzystym. Sposoby te mogły być oparte na egzotyzacji, erotyzacji czy estetyzacji Innego, mogły być także związane ze specyficznym lokowaniem Innego poza czasem bieżącym, jak pokazuje to Johannes Fabian w książce Time and the Other 5 , lub też polegać na nadawaniu mu cech bierności, bliskości naturze itd. W każdym ze swoich przejawów obecny w podróżopisarstwie orientalizm skierowany jest na kreślenie nieprzenikalnej granicy między światem podróżnika i tych, których podróżnik spotykał na swojej drodze. Także współczesne podróżopisarstwo widziane jest jako praktyka uwikłana w utrwalanie nierówności geopolitycznych 6 . Według Debbie Lisle, badaczki relacji z podróży, podróżopisarstwo "organizuje świat przez szereg dyskursów dominującyc...
My article contributes to the current debates on travel, with special emphasis on Africans’ travels to China. I theorize travel writing from a South-South perspective, thereby bypassing the European colonial era, which is usually considered the watershed of travel writing. Besides, I interrogate the uncritical praise of China by the Ugandan traveller, Taddeo Bwambale Nyondo, as well as the absence of criticism of the country even when there are moments when this criticism could have come in handy. I argue that Nyondo is a subaltern writer, who visits a highly-industrialized country from which he hopes his country can learn key lessons on development, which makes him similar to Ham Mukasa and Sir Apolo Kagwa who visited England in 1902 and recorded their impressions of the country in Uganda’s first written travelogue, Uganda’s Katikiro in England (1904). By juxtaposing the contemporary writer’s views of China with the earlier travellers’ view of England, I hope to create a dialogic relationship with this earlier travelogue tradition, thereby giving readers the opportunity to see the connections and disjuncture between these two periods (i.e., 1900s and 2000s).
Criticism has not sufficiently investigated the complex aesthetic program of the three volume Obrazy Italii (1911) of Pavel Pavlovich Muratov (1881-1950, art historian, critic, belle lettrist, and an exemplary type of the "renaissance man" of Russian modernism.In its combination of art criticism, personal anecdote, biographical sketch, lyrical digression, philosophical speculation, and history, Muratov's text exemplifies the genre of the literature of art modeled on John Ruskin's three volume Stones of Venice (1851)(1852)(1853), and informed by his readings -and translations into Russian -of, most notably, Walter Pater, Vernon Lee, and Bernard Berenson. Composed over a thirteen year period marked by dramatic ruptures in the historical and cul tural continuity of Europe and Russia, as well as dislocations in the author's life, Muratov's text may be read as an evocation of a humanist aesthetic utopia that stands as an alternative to the fractured temporality and fractured identity of his own historical moment. This paper argues that Muratov finds a relief from his anxiety over the dislocations of the present historical moment by modeling a practice of reading the past through its artistic and architectural monuments.This practice is allegorized in the 1922 short story "Venetian
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
Contact Info
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
Product
Resources
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2025 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.
