ÖzBu çalışmanın amacı örgütsel muhalefet ve işe yabancılaşmanın öğretim elemanlarının duygusal tükenmişlik seviyelerine etkilerini belirlemektir. Bu amaçla 11 farklı devlet üniversitesinde görev yapmakta olan 255 kişilik bir örneklem üzerinde anket uygulaması yapılmıştır. Elde edilen veriler güvenirlik analizi, açımlayıcı faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizleri ile incelenmiştir. Aynı zamanda hipotezlerin test edilmesinde ANFIS model kullanılmış ve sonuçlar regresyon analizi ile karşılaştırılarak en iyi model belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre örgütsel muhalefetin yatay ve dikey muhalefet boyutu işe yabancılaşmanın güçsüzleşme boyutunu olumsuz yönde etkilemektedir. Aynı şekilde dikey muhalefet işe yabancılaşmanın anlamsızlaşma ve kendine yabancılaşma boyutlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Yatay muhalefet ise anlamsızlaşma ve kendine yabancılaşma boyutlarını olumlu yönde etkilemektedir. Diğer taraftan işe yabancılaşmanın güçsüzleşme, anlamsızlaşma ve kendine yabancılaşmadan oluşan tüm boyutları öğretim elemanlarının duygusal tükenmişliklerini pozitif yönde etkilemektedir.Anahtar Kelimeler: Örgütsel muhalefet, İşe Yabancılaşma, Duygusal Tükenmişlik, Öğretim Elemanları, ANFIS Model.
AbstractThe aim of this study is to investigate the effect of organizational dissent and work alienation on emotional burnout of academicians. For this purpose, a survey was conducted on a sample consisting of 255 employees working in 11 different public universities. The data were analyzed with reliability analysis, exploratory factor analysis, correlation analysis and regression analysis. Besides, ANFIS model was used to test research hypotheses and it was tried to determine the best model by comparing the results with regression analysis. According to the results, articulated dissent and lateral dissent dimensions of organizational dissent negatively affect powerlessness dimension of work alienation. Likewise, articulated dissent negatively affects meaninglessness and selfestrangement dimensions of work alienation. Lateral dissent, on the other hand, positively affects meaninglessness and selfestrangement dimensions of work alienation. Moreover, all dimensions of work alienation which are powerlessness, meaninglessness and self-estrangement have positive effects on academicians' emotional burnout.