Geleneksel evler toplumların önemli tarihsel, kültürel ve yapısal miraslarını oluştururlar. Zaman içerisinde sosyal yaşamda değişikliklerin olması kaçınılmazdır ve bu değişimlere bağlı olarak ortaya çıkan güncel kullanıcı gereksinim ve istekleri geleneksel evlerde değişim meydana gelmesine neden olmaktadır. Kullanıcının gereksinimlerine yanıt veremez duruma gelen evler değişme sürecine girerken mekânsal, yapısal hasarlara uğramaktadır. Bu çalışma uzun süreli kullanımda çeşitli nedenler ile değişime uğrayan Siirt'in Tillo ilçesinde bulunan geleneksel ev örnekleri üzerinde sözü edilen sosyal, fiziksel ve fonksiyonel değişimi incelemeyi hedeflemektedir. İnsanlar karakterleri, kültürleri, inançları, hatıraları, değerleri ve geçmiş deneyimlerini bulundukları fiziki çevre koşullarıyla yorumlayarak toplumsal olarak saptadıkları "durum tanımlaması" sonucunda geleneksel evlerini şekillendirmişlerdir. Dolayısıyla, sosyal yapıda meydana gelen bireysel ve algısal değişimler zamanla geleneksel evleri fiziksel olarak dönüştürebilmektedir. Bu durumda esas olan eski nesilden devralınan geleneksel evlerin yeni nesil tarafından muhafaza edilmesidir. Bu kapsamda; çalışma alanı olarak Siirt ilinin Tillo ilçesinde yer alan üç mahalle arasından Fakirullah Mahallesi seçilmiştir. Günümüzde de kullanılmakta olan Fakirullah Mahallesi'nden tescilli 4 ev ile tescilsiz 6 evin fiziksel değişimleri ve fonksiyonel kullanımları incelenmiştir. Geleneksel Tillo evlerinin güncel kullanımlarında geçirdikleri fiziksel ve işlevsel değişimler ile kullanıcıların sosyal yapılarında meydana gelen değişimler yapılan anket çalışması ve gözlemler sonucu belirlenmiştir. Evlerin sosyal ve fiziksel özelliklerinde görülen değişiklikler bugünkü koşullar içerisinde incelenmiştir. Sosyal yapı analizi için yaş ortalaması, meslek, cinsiyet, medeni hal, evdeki birey sayısı, etnik köken, yaşadıkları evin gerçek sahibi, evin tarihçesi, evin ustası, başlıca geçim kaynakları, buraya gelme sebepleri, yaşanan göçün sebepleri konularına yönelik bilgilendirici sonuçlar elde edilmiştir. Ayrıca değişen sosyal yapının mekânlara yansıması sonucu evlerin mimari özelliklerinde fiziksel değişimler olmuştur. Bu değişimler incelenerek tablo ve çizelgelerle belirlenmeye çalışılmıştır. Tarihsel, kültürel ve yapısal anlamda değer taşıyan geleneksel evler çeşitli nedenler ile her geçen gün giderek yok olmaktadır. Günümüze kadar ulaşan ve mimari mirasımızı oluşturan geleneksel evlerin iyi bir şekilde korunması ve geleceğe aktarılması gerekmektedir. Korumanın ilk basamağını ise geleneksel evlerin yıpranmasını meydana getiren nedenleri tanımak ve ortaya koymak oluşturmaktadır. Geleneksel evlerin kültürel ve yaşamsal değişime bağlı olarak gelişen güncel gereksinim ve isteklere yanıt verebilmesini sağlayacak fiziksel düzenlemelerin özgün strüktür ve malzeme ile etkileşiminde birtakım sorunların olduğu, bu sorunları ortadan kaldırmanın toplumsal bir sorumluluk gerektirdiği söylenebilir..
