Toplam Faktör Veri̇mli̇li̇ği̇ Ve Ekonomi̇k Büyüme İli̇şki̇si̇ni̇n Çok Boyutlu Panel Veri̇ Modeli̇ İle Anali̇zi̇

Abstract

Toplam faktör verimliliği, üretimdeki artışın emek ve sermaye artışı ile açıklanamayan kısmı olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde toplam faktör verimliliği artışı teknolojik gelişme ile beraber ekonomik büyümenin önemli bir itici gücü haline gelirken, eksikliği ülkeler arasındaki farklılıkları yaratan temel sorunlardan biri olmaktadır. Bu çalışmada 1995-2016 dönemi için Türkiye'nin de dahil olduğu 123 ülke için toplam faktör verimliliği ve gayri safi yurt içi hasıla arasındaki ilişki ekonometrik açıdan incelenmiştir. Çok boyutlu panel veri yöntemi kullanılmış, ülkeler gelir gruplarına göre ayrılmıştır. Analiz sonuçlarında ele alınan gelir gruplarının, yılların ve ülkelerin toplam faktör verimliliği üzerindeki etkilerinin yönü elde edilmiş, istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar yorumlanmıştır. Buna göre, ekonomik kriz dönemlerinin ve gelir gruplarının toplam faktör verimliliği üzerine etkisi negatif yönlü gözlenmişken, ülkeler özelinde pozitif ve negatif yönlü etkiler değişiklik göstermiştir.