Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Mekansal Davranış: Yurt Odaları

Abstract

ÖzBu makale, toplumsal cinsiyet ile mekan arasındaki ili kiyi konu almaktadır. Bunun için cinsiyete ba lı olarak mekânsal davranı lar incelenmektedir. Mekan içerisindeki kadın ve erke in davranı ları saptanmakta, belirlenen davranı farklılıkları toplumsal cinsiyet kavramı ile de erlendirilmektedir. Toplumsal cinsiyetinde bir ürünü olan yurt odaları çalı ma alanı olarak seçilmi , uygulanan anket çalı ması sonucunda elde edilen veriler de erlendirilmi tir. Yapılan çalı ma sonucunda kadın ve erke in toplumun bir parçası olarak kendileri için kurgulanan rolleri ile mekana baktı ı, mekanda de i iklik yapma, donatı tercihi, mahremiyet gibi noktalarda cinsiyetler arasında farklılıkların olu tu u görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Mekânsal Davranı , Cinsiyet Rolleri, Eril, Di il, Yurt Odaları. AbstrcatThis paper is about the relation between gender and space. For this purpose spatial behaviors related with gender are examined. The behaviors of woman and man in the locality are determined, the detected behavior differences are evaluated within communal gender concept. Dormitory rooms which are products of communal gender were selected as study area and the data obtained as a result of the applied survey study were evaluated. As a result of the conducted study it is observed that women and men, as a part of the community, consider locality with the roles fictionalized for them and that differences occur between genders at points such as making change in the locality, equipment preference and privacy.Keywords: Spatial Behavior, Gender Roles, Masculine, Feminine, Dormitory Rooms. G RMekân ile cinsiyet bir arada dü ünüldü ünde mekan ile ilgili olarak kim kullanacak, ne zaman ve hangi ko ullarda, hangi görevle mekanda bulunabilece i ile ilgili zihnimizde çe itli sorular belirir. Hatta mekan ile ilgili zihinde bir resim olu ur ve cinsiyete ba lı olarak kullanılacak renkler, e yalar, biçimleri ile ilgili bir öngörü olu ur. Mekanları ayrı tırılıp; kahvehane, stadyum, kı la gibi mekanları erkekler ile, ev, kadın lokalleri, el i i kursları gibi mekanları kadınlar ile e le tiririz. Bu durumda mimarlı ın konusu olan mekânın, cinsiyet ile ili kisini bedensel farklılıkların ötesinde toplumun kadın ve erkek için ortaya koydu u rol ve sorumluluklar ile ili kili biçimlendi ini görürüz. Toplumun sosyal ve kültürel yapısından beslenen bu durumu toplumsal cinsiyet kavramı ile açıklayabiliriz. Toplum, insanları kadın ve erkek olarak iki gruba ayrılmakta ve onlara farklı özellikler ve görevler yükleyerek cinsler arasında ayrımcılı a neden olmaktadır. Bu ayrımın izlerini toplum hayatının her alanında dolayısıyla mekânda da görmek mümkündür.Ya amın bir parçası olan mekân, insan ile etkile ime geçerek toplumun sahip oldu u sosyal ve kültürel yapıya ayna tutmaktadır. Mekân bireyin sahip oldu u bu alt yapı ile örgütlenir ve bu durum mekâna biçimsel olmaktan çok, mekan kullanımı ve düzeni ile yansır. Bireyin toplumdan edindi i roller ve de er yargıları mekânda kendini tavır ve davranı olarak gösterir. Mekânsal davranı lar ile ortaya koyulan mahremiye...

Türki̇ye De Mi̇marlik-Ci̇nsi̇yet İli̇şki̇si̇: Bi̇bli̇yografi̇k Bi̇r Çalişma

“…Tüm bunların da ötesinde mimarın cinsiyeti ve içerisinde yaşadığı toplumun toplumsal cinsiyet rejimi, tasarım sürecini ve sonuç ürününü en fazla etkileyen şeylerin başında gelmektedir. Mimarlığın cinsiyet ile kurduğu ilişki bedensel farklılıklardan ziyade, toplumun kadın ve erkek için ortaya koyduğu rol ve sorumluluklar ile ilişkilidir (Yalçınkaya, 2015). Böylesi salt bir gerçeğin mimarlık ürününü etkilememesi ve/veya ortaya koyulan ürünün bu durumu şekillendirmemesi düşünülmez.…”