Türkçe Öğretmeni Adaylarının Türkçe Ders Kitaplarına İlişkin Metaforları

Abstract

Ders kitapları, öğretim programlarının planlı ve sistematik yürütülebilmesinde ve hedef kitlede istendik davranışlar oluşturulabilmesinde en çok kullanılan araçlar konumundadır. Bu çalışma, Türkçe öğretmeni adaylarının "Türkçe ders kitapları"na yönelik algılarını metaforlar aracılığıyla tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, öğretmen adayları "Türkçe ders kitapları"na yönelik 67 metafor üretmişlerdir. Bu metaforlar nitelikleri açısından incelenerek kategoriler oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda, Türkçe öğretmeni adaylarının % 49,36'sının Türkçe ders kitaplarına ilişkin olumlu, % 37,5'inin olumsuz, % 14,14'ünün hem olumlu hem olumsuz algıya sahip oldukları tespit edilmiştir.

Determining the Perceptions about Social Networking, Internet, and Smartphone through Metaphors

“…Eğitim alanında ise çocukların öğrenmelerini kolaylaştıran araçların nasıl kullanılabileceği, öğretmenlerin öğrencilerini nasıl algıladıkları, öğrencilerin dersleri nasıl algıladıklarıyla ilgili çok sayıda çalışma vardır (Çelikten, 2005, s. 270). Örneğin; Erdem (2010) metaforların atasözlerinde işleyişini, Aktekin (2013) öğretmen ve öğrencilerin tutum ve inançlarını, Mertol, Doğdu, Yılar (2013) üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin algılarını, Ceran (2015) Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe ders kitaplarına ilişkin görüşlerini, Sevim, Veyis ve Kınay (2012) lisans öğrencilerinin Türkçe algılarını, Özbaş ve Aktekin (2013) öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine dair inançlarını, Karaçanta (2013) lisans öğrencilerinin millî değerlere yönelik algılarını, Özdemir ve Akkaya (2013) öğrenci ve öğretmenlerin okul ve ideal okul algılarını, Altıntaş, Kahraman, Ülger ve Altıntaş (2014) fen ve teknoloji dersi kapsamında bir ünitedeki kavramlar üzerine öğrencilerin algılarını belirleme gibi daha birçok çalışma yapılmıştır. Yob'un (2003, s. 134) da vurguladığı gibi: "Temelde metafor, söz ettiği olgunun kendisi değildir, onun sadece bir sembolüdür.…”

Türkçe Ders Kitaplarında Dil Bilgisi Öğretimi Konulu Lisansüstü Tezlerin Yönelimleri Üzerine Bir Değerlendirme

“…Eğitim öğretim süreçlerinde önemli bir konumda bulunan ders kitaplarının farklı yönleri üzerine birçok araştırma yapılmıştır. Ders kitapları tasarım özellikleri, öğretim programları, dil becerileri, dil bilgisi, metin türleri/özellikleri, değerler eğitimi, ölçme ve değerlendirme süreçleri gibi birçok yönden araştırma konusu olmuştur (Ceran, 2015;Deniz ve Karagöl, 2018;Ekinci Çelikpazu, 2015;Göçer, 2008;Gültekin, 2019;Karadağ ve Tekercioğlu, 2019;Özbay ve Çeçen, 2012;Türkben, 2019;Yurt ve Arslan, 2014). Türkçe ders kitapları ya da dil bilgisi öğretimi konularında yapılmış çalışmaları bütüncül bir anlayışla değerlendirmeyi amaçlayan çalışmalar da bulunmaktadır: Gülen Canlı ve Tepeli (2019) dil bilgisi öğretimi üzerine yapılmış doktora tezlerini sistematik olarak inceledikleri çalışmalarında 2000-2018 yılları arasında dil bilgisi öğretimi üzerine yapılmış 29 doktora tezi ele almıştır.…”

Türkçe Öğretmeni̇ Adaylarinin Bi̇lgi̇ Ve Ki̇tap Kavramlarina İli̇şki̇n Metaforlari

“…Literatüre bakıldığında Türkçe öğretmeni adaylarının metaforik algılarıyla ilgili çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar "öğretmen ve öğrenci" (Aydın, ve Pehlivan, 2010), "tasavvuf" (Balaban ve Yapıcı, 2013), "Türkçe ders kitap-ları" (Ceran, 2015), "kültür dil ilişkisi" (Göçer, 2013), "yabancı dil" (Gömleksiz, 2013), "sözlük" (Gün, 2015), "Türkçe" (Kolaç ve Aynal, 2015;Pilav ve Elkatmış, 2013), "yazma becerisi" (Tiryaki ve Demir, 2016), "eleştirel yazma" (Ünal ve Tekin, 2013), "konuşma ve yazma"dır (Yaşar ve Girmen, 2012).…”