Türkiye’de 2008-2018 Yılları Arasında Model ve Kuram Kullanılmış Hemşirelik Araştırmaları: Sistematik İnceleme

Abstract

Hemşirelik model ve kuramları, araştırma ve bakım uygulamaları gibi sürekli gelişmekte olan temel hemşirelik ögelerinin gelişimine katkı sağlamaktadır. Bu araştırma, model ve kuram kullanılarak yapılmış hemşirelik araştırmalarının sistematik olarak incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı olarak yapılan çalışmanın evrenini Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi, PubMed ve Dergipark veritabanlarında 2008-2018 yılları arasında yayınlanan hemşirelik model ve kuramlarının kullanıldığı çalışmalar oluşturmuş, dâhil edilme ve dışlanma kriterlerinin uygulanmasının ardından örnekleme ulaşılmıştır (n=121). Araştırma verileri SPSS 22.0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiş, bulgular sayı ve yüzdeler halinde sunulmuştur. Araştırmanın verilerine ulaşım tarihi 11.11.2018'dir. Bulgular: Örneklemi oluşturan model ve kuram temelli çalışmaların %95,0'inin devlet üniversitelerinde yapıldığı, %82,6'sının doktora tezi olduğu, %74,4'ünün yarı deneysel ve deneysel çalışmalardan oluştuğu, çalışmalarda %44,6 ile en çok hastaların örneklem olarak seçildiği, halk sağlığı hemşireliği araştırmalarının %21,5 ile en fazla model ve kuram kullanan araştırmalar olduğu ve incelenen çalışmalarda en çok Roy'un Adaptasyon Modelinin kullanıldığı belirlenmiştir. Derleme Makale (Review Article) Geliş /

Kuzey Kıbrıs’ta Kadın Sağlığı ile İlgili Yapılmış Hemşirelikte Lisansüstü Tezlerin Özellikleri: Bir İçerik Analizi Çalışması

“…Türkiye'de hemşirelik alanında yapılan araştırmaların yeterli nitelikte ve nicelikte olmadığı belirtilmektedir (Dağcı, 2019;Karabulut, Gürçayır ve Aktaş, 2019;Paşalak, Eroğlu ve Akyüz, 2018). Benzer şekilde, Kuzey Kıbrıs'ta da lisansüstü eğitim talepleri son on yıllık süreçte başlayıp artış göstermekle birlikte kadın sağlığına yönelik yapılmış tezlerin nitelik ve nicelik açısından yeterli olmadığı düşünülmektedir.…”

“…Hemşirelikte daha çok tanımlayıcı araştırmaların yapılması ve kuram ile modellerin çok az kullanılması hemşireliğin bilimselleşme yolunda önemli sorunlarıdır. Tüm bunlar doğrultusunda hemşirelik araştırmalarına yön verecek olan Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta hemşirelikte yapılan araştırmaları inceleyen içerik analizi çalışmaları çok yetersizdir (Ardahan ve Özsoy, 2015;Dağcı, 2019;Emiroğlu, Kuru ve Çopur, 2018;Karabulut, Gürçayır ve Aktaş, 2019;Paşalak, Eroğlu ve Akyüz, 2018).…”

Neuman Sistemler Modeli’ne Göre Majör Depresyon Tanılı Hastanın Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

“…Majör depresyonda, hemşirelik bakımının amacı, güvenli bir çevre oluşturulması, hastanın fizyolojik ve psikolojik bütünlüğünü sürdürebilmesi, baş etme yollarını öğrenmesi, farkındalığının artması, denge ve uyumunu sağlayarak iyilik halini sürdürebilmesini sağlamaktır (Engin ve Ergün, 2014;Townsend, 2016). Hemşirelik bakımı planlanırken bilgi ve uygulamayı sentezleyerek kavramsal bir çerçeve sağlayan modellerin kullanılması, bakımın kalitesini ve etkinliğini arttırmaktaktadır (Çalışkan ve Gürhan, 2019;Dağcı, 2019;Türen, Atakoğlu, Kıvanç ve Gül, 2019). Bu amaçla kullanılabilecek modellerden birisi Neuman Sistemler Modeli (NSM)'dir.…”

Investigation of Theory and Model Use in Higher Education Theses in Nursing Related to Diabetes: Systematic Review

“…Ülkemizde hemşirelik alanında yapılan çalışmalarda sıklıkla tercih edilen kuram ve modeller Öz-Bakım Eksikliği Kuramı, Adaptasyon Modeli, Kişilerarası İlişkiler Modeli, Sağlığı Geliştirme Modeli ve Sistemler Modeli'dir. 12,13 Son olarak, bu bağlamda hemşirelikte kullanılan kuram ve modellerin gerek kronik hastalık yönetiminde gerekse komplikasyonlarının ağırlığı ile dikkat çeken diyabetli bireylerde kullanımı oldukça önemlidir. Ülkemizde yapılan araştırmalarda, diyabetli bireylerin öz yönetimine ve hemşirelik bakımına açıkça yer verilmekte ancak diyabetli bireylerde hemşirelik kuram ve modellerinin kullanımını içeren çalışmalar ve sıkça tercih edilen kuramlar pek bilinmemektedir.…”