Türkiye’de Adaçayı Yetiştiriciliği ve Ticari Önemi

Abstract

Günümüzde tıbbi ve aromatik bitkiler farklı alanlarda ve endüstride yoğun olarak tüketilmektedir. Tüketime paralel olarak, bu bitkilerin dünyadaki ticaret hacmi her geçen gün artmaktadır. Ülkemizin önemli dış satım ürünlerinden biri adaçayı ve adaçayı yağıdır. 2020 yılında yaklaşık 2.176 ton adaçayı ihracatına karşılık 8.155.503 dolar ve 27.396 kg adaçayı yağı ihracatına karşılık 173.504 dolar döviz girdisi elde edilmiştir. Adaçayının ticareti doğadan toplama yoluyla ve farklı illerde tarımı yapılarak gerçekleştirilmektedir. Doğadan toplamada istenilen kalite ve standartta ürün eldesi zordur. Ayrıca aşırı ve bilinçsiz toplama adaçayı popülasyonların aşırı sömürülmesine, sürdürülemez şekilde tükenmesine ve genetik tabanlarının daralmasına yol açmaktadır. Bu nedenle sürdürülebilir kullanımının sağlanabilmesi için, dünya piyasalarının ihtiyaç duyduğu miktar ve standartlarda, kaliteli ve yüksek verime sahip adaçayı yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması gereklidir. Önceki çalışmalar, adaçayı üretiminde verim ve kalitenin, yetiştiriciliğin yapıldığı bölgeye, bölgenin iklim ve toprak koşullarına, hasat zamanlarına, kurutma koşullarına ve tarımsal uygulamalara göre farklılık gösterdiğini kanıtlamıştır. Bu derlemede, ülkemizde doğal yayılış gösteren Salvia tomentosa Mill. ve Salvia fruticosa Mill. ile yetiştiriciliği yapılan Salvia officinalis türlerinin genel durumu, yetiştiricilikte yapılan farklı uygulamalar, karşılaşılan sorunlar ve bunların sonuçları ile bu türlerin ticari önemine değinilmiştir.

Türkiye’de bazı odun dışı orman ürünlerinin üretim, ithalat ve ihracat durumlarına ilişkin bilgiler

“…İhracat sürekli bir artış göstermese de bir artışın varlığı söz konusudur. Türkiye; Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, İtalya, Fransa'nın yer aldığı 65 ülkeye ada çayı ihracatı yapılmıştır (Elmas, 2021).…”

Toplam karışım rasyonuna bitki ekstraktları katkısının in vitro gaz üretim parametreleri üzerine etkisi

“…Tıbbi ve aromatik bitkiler antienflamatuar, antimikrobiyal ve antioksidan içerikleri nedeni ile yaygın olarak kullanılmakta (Elmas, 2021) ve hayvan beslemede kullanılması ile yemden yararlanmayı artırarak, hayvansal ürünlerin kalitesini iyileştirmektedir (Lee et al, 2003;Spernakova et al, 2007). Aynı zamanda, tıbbi ve aromatik bitki ekstraktlarının ruminant hayvanlar için metan üretimini azaltığı yönünde çalışmalar da mevcuttur (Agarwal et al, 2009;Canbolat, 2012;Curabay et al, 2020).…”