Türkiye’de Bilişim Suçlarının Kriminolojik Açıdan Değerlendirilmesi: Bilişim Suçlarının Hukuksal ve Sosyolojik Boyutlarının Analizi

Abstract

Bilişim teknolojileri hayatımızı her geçen gün daha yoğun bir biçimde dijitalleşmektedir ancak bilişim alanındaki bu devasa gelişmeler bir yandan hayatımızı kolaylaştırırken bir yandan da beraberinde bazı önemli riskleri de getirmektedir. Bu açıdan, bilişim teknolojileri hem hayatımızı oldukça kolaylaştıran bir şekilde konforlu bir hayat sunarken, öte yandan bilişim teknolojileri her türlü suçun işlenebileceği olanak ve fırsatlar için potansiyel olarak güçlü bir mecra ve zemin haline gelmiştir. Bu çalışmada, Türk Ceza Kanunu ve diğer iç mevzuattaki bilişim suçlarına ilişkin hükümler incelenerek, başta internet kanunu olarak bilinen 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ele alınarak toplum üzerindeki etkileri sosyolojik açıdan analiz edilmeye çalışılmıştır. Bilişim suçları ile ilgili ceza kanunları kriminolojik ve sosyolojik sonuçları ve etkileri açısından incelenerek, bazı maddelerdeki dikkat çeken eksiklikler, bilişim suçlarının işlenmesini caydırma konusundaki yeterlilikleri ve yetersizlikleri açısından ele alınmıştır. Çalışmada, kanunların sosyolojik olarak ne tür ihtiyaçları karşılayabildikleri ve yaşanan olgular karşısındaki zayıflıkları ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Son olarak, bilişim suçlarının hukuksal ve sosyolojik açıdan nasıl önlenebileceğine ilişkin bir takım önerilere de yer verilmiştir.

Ağ Adli Bilişimi Süreç Gereksinimlerinin Belirlenmesi ve Yazılım Tanımlı Ağlarda İncelenmesi

“…Bu sistemlere el konulabileceği, el konulan bütün verilerin yedeklemesinin yapılması, kopya çıkarılarak şüpheli ve vekiline verilmesi ve bu durumların tutanak altına alınması gerektiği Kanunda belirtilmiştir [20]. Bahsi geçen mevzuatın uygulayıcılarının başında kolluk birimlerinin bilişim suçlarıyla mücadele birimleri yer almakta olup, ana başlık olarak siber suç soruşturma, önleme ve adli bilişim alanlarında görevler yürütülmektedir [6]. Deliller; gerçekçi, geçmişteki somut olayı temsil edici, akılcı, kanuna uygun yollarla elde edilmiş ve muhakemenin taraflarının da bilmesini sağlayacak bir şekilde müşterek olmalıdır [5].…”

“…Açısından İncelenmesi (Examining the Legislation in Terms of Network Forensics Requirements) Tam bir denetim ve engellemenin oto-kontrol mekanizmasına sahip olan internet ortamında uygulanmasının mümkün olmadığı söylenemez [6]. Ancak denetim seviyesinin en üst seviyelere ulaşması adına mevzuatta paydaşların sorumlulukları ve çeşitli yükümlülükler belirtilmiş olup, süreçlerin sağlıklı uygulanması için de standart ve rehberler yayımlanmıştır.…”

“…Bu sebepten YTA'da adli bilişime odaklanmak kritik öneme sahiptir. Adli bilişim konusunda Türkiye'de üniversiteler, kamu kurumları ve özel sektör tarafından gerçekleştirilen çalışmalar genellikle siber suçları aydınlatmak ve delil elde etmek amaçlı eğitim ve araştırmalar şeklindedir [4][5][6]. Adli bilişim çalışmalarının ana ekseninde yer alan delil elde etme süreçleri başta olmak üzere, inceleme ve diğer aşamaların [7][8][9][10][11][12] mevzuatlara uygun olması gerekmektedir.…”