Türkiye’de HIV pozitif bireylerde yapılmış epidemiyolojik çalışmaların bibliyometrik incelemesi

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'de HIV pozitif bireylerde yapılmış epidemiyolojik çalışmaların bibliyometrik açıdan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Türkiye'de HIV pozitif bireylerde yapılmış çalışmalara 1 Kasım 2015 tarihinde Pubmed, Türk Medline, Ulakbim veri tabanları ve Türk HIV/AIDS dergisi taranarak ulaşıldı. Bulgular: Ulaşılan 204 çalışmanın %89.1'i gözlemsel tanımlayıcı çalışmaydı. En sık çalışma tipi olgu sunumuydu (%48.5). Analitik çalışmalar en sık kesitsel tipteydi (%23.7). Makalelerin %67.2'si Türkçe, %32.8'i İngilizce yayınlanmıştı. Çalışmaların %92.6'sı genel hasta grubunda yapılmıştı. Olgu sunumu/serisi tipindeki çalışmaların konuları en sık fırsatçı enfeksiyonlar (%41.3) ve komplikasyonlar (%16.3); diğer çalışmaların konuları en sık HIV/AIDS epidemiyolojisi (%18.1) ve tedaviydi (%17.0). Çalışmaların %47.1'i tek uzmanlık alanı tarafından yürütülmüştü. İlk isim yazarların %76.9'u Ankara, İstanbul veya İzmir'de; %55.4'ü üniversite hastanesinde, %37.3'ü eğitim ve araştırma hastanesinde çalışmaktaydı. Uzmanlık alanları en sık enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji (%47.1) ve tıbbi mikrobiyolojiydi (%22.1). Türkçe makalelerin %33.8'inde "HIV'li/AIDS'li hasta/olgu, HIV enfeksiyonlu olgu/hasta'' ifadeleri kullanılmıştı, ancak bu ifadenin kullanımı zaman içinde azalma eğilimi göstermekteydi (p trend= 0.007). Sonuç: Türkiye'de HIV pozitif bireylerde genel hasta grubu dışındaki bireyleri daha fazla ele alan, analitik tipte, çok disiplinli, ulusal düzeyde ve görece az çalışılmış konularda çalışmalar yürütülmelidir.

Tıp Tarihi ile İlgili Çalışmaların Web of Science Veri Tabanı Üzerinden Bibliyometrik Analizi

“…Covid-19 ile ilgili çalışmaları gibi bibliyometrik analizler sağlık alanındaki güncel örneklerden birkaçıdır. 8,[10][11][12][13][14][15] Son yıllarda tıp tarihi ile ilgili çalışmaların da arttığı açıkça görülmektedir. Bu araştırma kapsamında taranan yayınlarda tıp tarihi literatürüne ait yayınlara özgü bibliyometrik analize rastlanmamıştır.…”

“…[4][5][6][7] Tıp tarihi alanındaki yayınların incelenebilmesi, literatüre en fazla katkı sunan yazar, kurum, üniversite, dergi gibi verilerin tespit edilebilmesi için sağlık ve tıp alanında kullanım popülerliği günden güne artan bibliyometrik analizler kullanılabilir. [8][9][10][11][12][13][14][15] Farklı birçok disiplinde kullanılan bibliyometrik analizlerin ortaya çıkış sürecine bakıldığında, ilk kez 1922 yılında E. Wyndham Hulme tarafından Cambridge Üniversitesi'nde "istatistiksel bibliyografya" terimi adı altında kullanıldığı görülmektedir. 16 Daha sonraları Raising'in bu terime 1962 yılında sağlık bilimlerinde alıntılama üzerine yaptığı bir makalesinde yer vermekte, Osareh ise bu yöntemin terim olarak tanımlanmadan önce kullanıldığını ifade etmektedir.…”