Türki̇ye De Kent Saki̇nleri̇ni̇n Suç Korkulari Üzeri̇ne Bi̇r Araştirma

Abstract

Özİstatistiksel olarak suç oranlarının kentlerdeki belirgin üstünlüğü ve kente özgü yeni suç türlerinin ortaya çıkması, toplumsal bir fenomen olarak suç korkusunun kent ölçeğinde ele alınmasının gerekliliğini gündeme getirmektedir. Psikolojik bir olgu olduğu kadar toplumsal boyutu da olan suç korkusu, kent sakinlerinin yaşam kalitesini düşürmekte ve gündelik hayatlarında onları sınırlandırmaktadır. Buna karşın, korkuyla mücadele edecek yönetimlerin ve karar alıcıların elinde onlara yol gösterecek saha çalışmaları bulunmamaktadır. Bu çalışma, suç korkusunu kentleşme perspektifinden değerlendirmek üzere, söz konusu yazına bir kapı aralamaktadır.Anahtar Kelimeler: Suç, Suç Korkusu, Kent, Kentleşme, Korku. AbstractFear of crime as a social phenomenon, brings the necessity of analyzing the issue in urban scale because of the decisive increase in statistical crime rates in the cities and also the emergence of new crime types in urban area. Fear of crime which has physiological and social aspects, limits the city-dwellers' daily lives and reduces the quality of life. However, adequate fieldwork has not been done for the governors and decision-makers to guide them while coping with fear. This article brings up a question to the literature on fear of crime, to evaluate the subject from urban perspective.Keywords: Crime, Fear of Crime, City, Urbanization, Fear. GirişKorku; bireysel ve toplumsal boyutları olan bir kavramdır. Bireysel korkular gelip geçicidir. Kişi genel olarak neden korktuğunun farkındadır. Ancak toplumsal korku ve bu korkunun temelini oluşturan suç korkusu, yalnızca yaygın olarak bireysel korkuların toplamı değil, varlığını belirli kurumların desteği olmaksızın devam ettiremeyen, bilinçaltına yerleşerek, insanları yönlendiren bir korku türüdür (Kul, 2012: 27). Ne var ki, insan hayatının ayrılmaz bir parçası olmasına rağmen çoğu zaman kendisi ve etkileri ya göz ardı edilmiş, ya da farkına varılmamıştır. Daha çok suçun kendisine odaklanılmış ancak, suçla yakın ilişkili olmasına rağmen ve fakat ondan ayrı bir olgu olarak suç korkusu üzerinde fazla durulmamıştır (Uludağ, 2010: 4).Oysaki suç korkusu çok boyutlu olduğu kadar, farklı nedenlerle ve etkenlerle ilişkilendirilmesi gereken bir olgudur. Bu çalışma, özellikle kent sakinlerinin suç korkusuna odaklanmaktadır. Bunun temel nedeni, dünyada kentleşme eğilimlerinin artması ve kentsel alanın suçun olduğu gibi suç korkusunun da mekânı haline gelmesidir.Kente gelen göçmenlerin çoğu zaman ekonomik, mekânsal ve toplumsal olarak kentlileşememeleri ve bunun sonucu olarak, kentin çöküntü alanlarında ya da kent dışında oluşturdukları yoksul mahallelerde kendi gettolarını oluşturmaları, bu alanların gerek fiziksel, gerekse toplumsal olarak barındırdığı sorunlar, bu mekânların sıklıkla suç ve şiddetle anılmaları sonucunu doğurmuştur. Ancak, günümüzün kozmopolit kentlerinin diğer bölgelerinde de (nitelikli konut alanları vb.) suç oranlarının artması ve suçların çeşitlenmesi söz konusudur. Özellikle tanınmama ya da izini kaybettirme gibi avantajlar (Derdiman, 2010: 55),...

Üniversite Öğrencilerinde Terör Mağduru Olma Korkusunun Değerlendirilmesi: İstanbul Örneği

“…Son yıllarda küresel terörizmin tırmanması ile birlikte Türkiye de terör olaylarından giderek daha fazla etkilenmektedir. Yaşanan bu terör olaylarının toplum içinde yarattığı güvensizlik duygusu, kişileri savunmasız bırakması, ölüm ve sakatlık gibi durumlarla karşı karşıya gelmeleri kişilerde psikolojik travmalara neden olmaktadır (Hunter, 1978;Sipahi, 2016).…”

“…Terör olayları nedeniyle AVM, Sinema gibi kapalı ve kalabalık mekanlara ve stadyum, meydan gibi açık ve kalabalık mekanlara daha az gitmeye çalıştığını belirtenlerin oranı terör mağduru olan kişilere göre oldukça yüksektir (% 65,5; % 73,2). Sipahi tarafından 2016 yılında yapılan çalışmada da terör saldırısından korkanların oranı %78 olarak tespit edilirken, terör saldırısına uğrama korkuları 1 ile 5 arasında değerlendirilen katılımcıların korku düzeyleri 4,07 olarak tespit edilmiştir (Sipahi, 2016).…”

Balikesi̇r Şehri̇nde Üni̇versi̇te Öğrenci̇leri̇ni̇n Bakiş Açisiyla Kentsel Güvenli̇k İmaji

“…Kentsel nüfusun önemli bir kısmını etkileyen suç ve korkusu, güvensizlik, korku, yaşadığı çevreden memnun olmama gibi nedenlerle sosyal maliyetin yüksek olmasına neden olduğu gibi ekonomik faaliyetlerin ve yatırımlarının sona ermesine de yol açarak sürdürülebilir ekonominin ortaya çıkışına engel teşkil etmektedir (Ataç, 2007, Kanlı ve Kaplan, 2018. Başka bir anlatımla, güvenli olmayan kentlerde yer duygusu zayıflamakta, yaşam kalitesi ve memnuniyeti düşmekte, günlük faaliyetler ve faaliyet alanları sınırlanmakta, diğer insanlara şüpheli bakılmakta, ve son olarak insanlar dışarı çıkamamaktadır (Sipahi, 2016).…”

“…Bu durum kentte madde bağımlılarının çok olduğu anlamına gelmemektedir. Nitekim Sipahi (2016)' nin Türkiye için yaptığı çalışmada da benzer bir durum ortaya çıkmıştır. Yapılan bir çalışmaya göre, tenha yerlerde yalnız yürümekten korkanlarını oranı 2010 yılında İngiltere'de %35, Norveç'te %34, Rusya'da % 43'dür (Aytaç vd., 2015).…”

Suç korkusu konusunda bir inceleme: Kadıköy örneği

“…Bu doğrultuda, verilen cevapların ortalaması sırasıyla "korku hissedilen yer olup olmadığı" durumu için, iş ve barınma amaç- (Uludağ ve Dolu, 2011:61-62, Karasu, 2017, başka bir araştırmada ise katılımcıların %60,4'ü gece tek başına dışarı çıkmayı güvenli bulmadığını (Sipahi, 2016:89, Karasu, 2017 belirtmiştir. Beyoğlu'nda gerçekleştirilen suç korkusu araştırmasında, sakinlerin çoğu (%81) ve ziyaretçilerin çoğu (%81) alanın gün boyu güvenli olduğunu belirtirken; gece güvenliği açısından yarıdan fazla sakin (%53.4) ve ziyaretçi (%57.2) Beyoğlu'nu güvenli bulmadığını belirtmiştir (Ergun ve Yirmibeşoğlu, 2016:3112).…”