Türkiye’deki Üniversitelerde Bulunan İşletme Bölümleri Ders Programlarının Uluslararası Muhasebe Eğitim Standardı UMES-2 Bağlamında İncelenmesi Ve Uyumlaştırılması

Abstract

Muhasebe mesleğinin uluslararası alanda yeknesaklığının sağlanabilmesi ve muhasebe eğitiminde kalitenin artırılması amacıyla, Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu tarafından 2003 yılından bu yana uluslararası eğitim standartları yayımlanmaktadır. Çalışmada bu standartlardan ikincisi olan "muhasebe mesleği eğitim programlarının içeriği" ele alınmıştır. Buna göre çalışmanın amacı uluslararası muhasebe eğitimi standardı 2'de belirtilen derslerin Türkiye'deki devlet üniversitelerinin işletme bölümlerinde ne derecede bulunduğu ve işletme bölümleri ders içeriklerinin uluslararası muhasebe eğitimi standardı 2'ye uygunluğunun belirlenmesidir.Çalışma için öncelikle Türkiye'deki devlet üniversitelerinde bulunan işletme bölümleri belirlenmiştir. Üniversitelerin web sayfaları aracılığı ile dersler belirlenmiş ve elde edilen veriler Microsoft Excel programına aktarılıp analiz edilmiştir. Elde edilen verilere göre üniversitelerin işletme bölümleri öğretim programlarının uluslararası eğitim standardı 2'ye kısmen uyduğu belirlenmiştir.

Cumhuriyet Döneminde Muhasebe Eğitimindeki Gelişmelerin Değerlendirilmesi

“…Accounting courses in undergraduate programs such as business administration and accounting in universities in Türkiye were searched. In the research, literature such as periodical studies on accounting education (Akdoğan ve Doğan, 2022;Chambers ve Chambers, 2020;Gücenme ve Arsoy, 2006), International Education Standards-IES (Kızılyalçın, 2020;Özdoğan ve Mollaoğulları, 2019;Özbirecikli ve Şen, 2018) and international competences that should be brought to graduates (Gül ve Aksu, 2022;Önce ve Çavuş, 2022) were used. Accounting undergraduate education in the 100-year Republic period is discussed in four sections: The established period , the Pre-YÖK period , the New University and profession regulation period , Accounting andFinancial Reporting Standards period (2011-2022).…”

“…Bu okulların muhasebe eğitimi ve ekonomiye katkısı yanında 1982'de yapılan yükseköğretim reformuna hızlı uyum sağladıkları da vurgulanmıştır. Kızılyalçın (2020) Türkiye'deki 156 üniversitede (103 devlet, 53 vakıf) bulunan 169 fakültenin işletme lisans programlarını incelemiş, bunlardan 92 programı çalışmasına almıştır. Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC) tarafından, muhasebe eğitiminin yeknesaklaştırılması ve kalitesinin artırılması amacıyla, 2003 yılından beri yayımlanmakta olan 8 adet eğitim standardından biri olan Uluslararası Muhasebe Eğitim Standardı UMES-2/IES-2: "muhasebe eğitim programlarının içeriği" standardı ile üniversitelerin işletme ders programlarının uyumu araştırılmıştır.…”

“…Mesleki eğitimin niteliği bakımından uygulamalı eğitimin/ stajın nasıl gerçekleştiği de son derece önemlidir. Buna karşılık literatür incelemesinde değinildiği üzere, Türkiye'de uygulanan muhasebe ve ilişkili programlardaki müfredat ile Uluslararası Muhasebe Eğitim Standartları çerçevesinde belirlenen yetkinliklerin tam olarak karşılanabildiğini söylemek mümkün değildir (Özbirecikli ve Şen, 2018;Özdoğan ve Mollaoğulları, 2019;Kızılyalçın, 2020). Bir araştırmada, Türkiye'deki programlarda en yüksek mesleki yetkinlik kazanımı %52 ile kişisel yetkinlik, en düşük %10 ile etik yetkinlik grubunda saptanmış (Önce ve Çavuş, 2022) olması, program güncellemesinin ne yönde olacağı konusunda yeterli ipucu vermektedir.…”

Muhasebe Eği̇ti̇mi̇nde Bi̇lgi̇ Teknoloji̇si̇ Kullanimi: Türki̇ye'deki̇ Üni̇versi̇teler Üzeri̇ne Bi̇r Araştirma

“…Öğrenci işlemleri hem elektronik ortama kayıt edebilmeli hem de bilgileri değerlendirip yorumlayarak bilgi ve iletişim teknolojileri ile fark oluşturabilmelidir (Hacırüstemoğlu 2009, 27). Ders programları ve ders içerikleri hazırlanırken, kalıcı bir öğrenmenin gerçekleşebilmesi amacı ile öğrenilen bilgilerin öğrenciler tarafından uygulanabilirliğinin sağlanması da dikkate alınmalıdır (Zaif ve Ayanoğlu 2007, 118 Kızılyalçın (2020) tarafından Türkiye'de lisans düzeyinde eğitim veren 92 işletme bölümünün ders müfredatlarında yapılan araştırmada, bölümlerinin Uluslararası Muhasebe Eğitim Standartları 2'ye farklı düzeylerde uyduğu tespiti yer almaktadır. Yapılan çalışmada, muhasebe eğitim programlarının içeriğinde yer alan muhasebe ve finans, organizasyon ve iş, bilgi teknolojisi bilgisi olmak üzere üç temel alan araştırılmış ve araştırma sonucunda; en çok uyulan yeterlilik düzeyinin işletme ve organizasyon bilgileri olduğu, en az uyulan yeterlilik düzeyinin ise bilgi teknolojileri olduğu ifade edilmiştir.…”