Türkiye’nin ilk orman planlama ünitesindeki teknik ve yapısal değişimlerin 100 yıllık değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmanın amacı, Türkiye'nin ilk orman amenajman planının düzenlendiği Hendek Mustafa Şeref Bey Ormanı için 1917-2015 döneminde yapılan sekiz orman amenajman planının teknik ve yapısal değişimlerinin karşılaştırmalı olarak ortaya konulmasıdır. Bu değişimler; planların dayandığı yasal düzenlemeler, haritaların oluşturulması ve envanter yöntemleri ile planlama ilkeleri ve faydalanmanın düzenlenmesi bakımlarından değerlendirilmiştir. Planlar, ilk amenajman planı, istikşafı planlar, kat'i planlar, yaş sınıfları metoduna göre klasik ve ekosistem tabanlı planlar olmak üzere beş kategoriye ayrılmıştır. Planlamaların farklı dört kanun ve altı alt mevzuata göre yapıldığı belirlenmiştir. Plan ünitesinde sınırlar ve alan yedi kez önemli değişikliğe uğramıştır. İç taksimatı oluşturmada üç temel haritalama tekniği kullanılmıştır. Örnekleme yöntemi olarak bölmecik alan değerlendirmesi, tecrübe şeritleri, sistematik ve rastgele örnekleme kullanılmıştır. Amenajman metodu olarak yaş ve çap sınıfları uygulanmış, zamanla işletme sınıfı sayısı ve amaçlarında artış görülmüştür. Bilgi sistemleri ve teknolojik gelişmeler orman haritacılığının gelişmesine önemli katkılar sağlarken, orman envanteri ve planlanması konularında ise yeterli etkiyi gösterememiştir.