Σκοπό της παρούσας διατριβής αποτέλεσε η ποιοτική και ποσοτική διερεύνηση: α) της λεκτικής επιθετικότητας, β) της ικανότητας επιχειρηματολογίας και γ) του κλίματος παρακίνησης, όπως αυτά δημιουργούνται από τους/ις εκπαιδευτικούς Φ.Α. και γίνονται αντιληπτά από τους/ις μαθητές/ριές τους, καθώς και δ) παραμέτρων που επηρεάζουν τις ως άνω μεταβλητές (όπως, ηλικία, φύλο, και εκπαιδευτικά, κοινωνικά, και ιεραρχικά-δομικά χαρακτηριστικά). Στα πλαίσια αυτά, και προκειμένου να σκιαγραφηθούν τα προφίλ εκπαιδευτικών Φ.Α. αναφορικά με τα ανωτέρω επικοινωνιακά χαρακτηριστικά, να εξεταστεί η σύγκλιση ή απόκλιση μεταξύ των απόψεων εκπαιδευτικών και μαθητών/ριών, να ανιχνευθούν οι αιτίες της λεκτικής επιθετικότητας, της ικανότητας επιχειρηματολογίας και του κλίματος παρακίνησης, καθώς και να αποτυπωθούν οι δομές ιεραρχίας των εκπαιδευτικών, υιοθετήθηκαν στον ερευνητικό σχεδιασμό τρεις ανεξάρτητες αλλά αλληλοσχετιζόμενες μελέτες. Ειδικότερα, η 1η μελέτη επικεντρώθηκε στον προσδιορισμό της αντίληψης των ανωτέρω τριών εννοιών από εκπαιδευτικούς Φ.Α. και μαθητές/ριες, προκειμένου να υποστηριχθεί και η ερμηνεία των ποσοτικών αποτελεσμάτων που ακολούθησε. Η 2η μελέτη εντόπισε παράγοντες των τριών αυτών ανεξάρτητων μεταβλητών ως αυτο-αντιλαμβανόμενες έννοιες (ψυχομετρική προσέγγιση). Η 3η μελέτη ήταν ποσοτική δικτυακή ανάλυση και προσέγγισε τις τρεις αυτές μεταβλητές ως ετεροπροσδιοριζόμενες έννοιες (δομική προσέγγιση), παρέχοντας τη δυνατότητα συγκριτικής θεώρησης των ψυχομετρικών με τα δομικά αποτελέσματα. Επιπλέον, κατά την 1η μελέτη διενεργήθηκε μικτή μέθοδος: Στην ποιοτική προσέγγιση της έρευνας συμμετείχαν 15 εκπαιδευτικοί Φ.Α. (9 άνδρες και 6 γυναίκες) και τα δεδομένα συνελέγησαν μέσω ημι-δομημένων ατομικών συνεντεύξεων. Στην ποσοτική προσέγγιση της έρευνας συμπληρώθηκαν τυποποιημένα ερωτηματολόγια και συμμετείχαν 903 μαθητές (448 αγόρια, 455 κορίτσια). Τα σημαντικότερα αποτελέσματα έδειξαν ότι η λεκτική επιθετικότητα και η επιχειρηματολογία είναι χαρακτηριστικά τα οποία συνυπάρχουν. Ανιχνεύθηκαν διακριτά επικοινωνιακά προφίλ εκπαιδευτικών, ανάλογα με το βαθμό χρήσης επιχειρηματολογίας και επιθετικότητας και με την ποιότητα του κλίματος παρακίνησης, καταδεικνύοντας ότι όταν αποφεύγονται τα επιχειρήματα, αυξάνεται η λεκτική επιθετικότητα και παίζει το ρόλο της πειθαρχίας. Ως αιτίες της λεκτικής επιθετικότητας των εκπαιδευτικών αναδείχθηκαν ο θυμός, η επιβολή προς τους/ις μαθητές/ριες, η άσχημη ψυχολογική κατάσταση, η συναισθηματική ευπάθεια (εξαιτίας της οικονομικής κρίσης) και η έλλειψη υπομονής. Αυτή η φάση της έρευνας έδειξε ότι τα προφίλ των εκπαιδευτικών (που προέκυψαν από τις συνεντεύξεις) όσον αφορά στην λεκτική επιθετικότητα, την επιχειρηματολογία και το κλίμα παρακίνησης, συνάδουν ως επί το πλείστον με τις αντίστοιχες απόψεις των μαθητών/ριών. Στη 2η μελέτη πραγματοποιήθηκε πολυ-παραμετρική ποσοτική ανάλυση, αξιοποιώντας τα τυποποιημένα ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν από το δείγμα των 903 μαθητών/ριών στη διάρκεια της 1ης μελέτης. Από τις αναλύσεις φάνηκε ότι: α) η λεκτική επιθετικότητα των εκπαιδευτικών Φ.Α. σχετίζεται θετικά με το κλίμα κινήτρων με έμφαση στην επίδοση και αρνητικά με την επιχειρηματολογία και το κλίμα κινήτρων με έμφαση στη μάθηση, ενώ η επιχειρηματολογία συνδέεται θετικά με το κλίμα κινήτρων με έμφαση στη μάθηση, β) οι μαθητές/ριες λυκείων θεωρούν τους/ις εκπαιδευτικούς Φ.Α. περισσότερο επιχειρηματολογικούς, ενώ οι μαθητές/ριες γυμνασίου και δημοτικού τους/ις θεωρούν λεκτικά επιθετικούς, και γ) οι μαθητές/ριες δημοτικού προσλαμβάνουν περισσότερο από ότι οι μαθητές/ριες των υπόλοιπων σχολικών βαθμίδων ότι το κλίμα παρακίνησης που επικρατεί στα πλαίσια της Φ.Α. είναι κυρίως προσανατολισμένο στην επίδοση παρά στη μάθηση. Περαιτέρω αναλύσεις κατέδειξαν ότι οι εκπαιδευτικοί Φ.Α. αστικών κέντρων εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα λεκτικής επιθετικότητας και κλίματος κινήτρων με προσανατολισμό στην επίδοση, σε σχέση με τους/ις συναδέλφους τους που υπηρετούν σε αγροτικές περιοχές. Στην 3η μελέτη διενεργήθηκε ανάλυση κοινωνικών δικτύων σε 8 δίκτυα μαθητών/ριών (συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών Φ.Α.) για ανάδειξη δομών ιεραρχίας και ανίχνευση παραγόντων που τις διαμορφώνουν. Το δείγμα αποτέλεσαν 165 κόμβοι (80 μαθητές, 77 μαθήτριες και 5 καθηγητές 3 καθηγήτριες Φ.Α.), που προήλθαν από το δείγμα των 903 μαθητών/ριών της 1ης μελέτης. Χρησιμοποιήθηκαν τυποποιημένα ερωτηματολόγια με δικτυακές και μη δικτυακές μεταβλητές. Τα σημαντικότερα αποτελέσματα αυτής της φάσης επικεντρώνονται στα ακόλουθα σημεία: α) η λεκτική επιθετικότητα μεταξύ μαθητών/ριών του δημοτικού με έδρα τις αγροτικές περιοχές είναι μειωμένη, ενώ στο γυμνάσιο οι μαθητές/ριες των αστικών κέντρων στοχοποιούνται και στο λύκειο είναι θύτες και συνάμα θύματα λεκτικής επιθετικότητας, β) στο δημοτικό και στο λύκειο η χρήση διαδικτύου για εκπαιδευτικούς σκοπούς προστατεύει από τη λεκτική επιθετικότητα. Επίσης, το ενδιαφέρον που έχουν οι μαθητές/ριες δημοτικού και γυμνασίου για τα μαθήματα και το μέλλον τους, βοηθά και προφυλάσσει από τη λεκτική επιθετικότητα, και σχετίζεται με την επιχειρηματολογία, γ) στο λύκειο εμφανίζεται πιο έντονα η ύπαρξη οργανωσιακής κουλτούρας, ωστόσο οι μαθητές/ριες που χαρακτηρίζονται από επαγγελματικές φιλοδοξίες είναι πιο επιθετικοί, δ) το ενδιαφέρον για ακαδημαϊκά αντικείμενα εμποδίζει εν μέρει την ανάπτυξη επιθετικών συμπεριφορών, ενώ ο αθλητισμός σχετίζεται με τη λεκτική επιθετικότητα, ε) όσο οι μαθητές/ριες μεγαλώνουν, τόσο περισσότερο εκφράζονται με επιχειρήματα, και στ) οι μαθητές/ριες λυκείου θεωρούν επιχειρηματολόγους τους/ις συμμαθητές/ριές τους που ενδιαφέρονται για τα ομαδικά αθλήματα, ενώ η ικανότητα επιχειρηματολογίας συσχετίζεται με το εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων και τις υψηλές σχολικές επιδόσεις. Το σύνολο των ευρημάτων αποτελεί πρόσφορο στοιχείο για προβληματισμό, ορθότερη αξιολόγηση και διαμόρφωση της αυτογνωσίας των εκπαιδευτικών αναφορικά με το επικοινωνιακό εκπαιδευτικό πλαίσιο, παρέχοντας γνώσεις και πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αντιληπτό μεταξύ εκπαιδευτικών Φ.Α. και μαθητών/ριών. Πιο συγκεκριμένα, είναι σημαντική η ανατροφοδότηση μέσω της ανίχνευσης συμπεριφορών και αιτιών που ωθούν τους/ις εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιούν μη εποικοδομητικές μορφές επικοινωνίας. Επιπρόσθετα, η παρούσα διατριβή συνδράμει στον εντοπισμό και περαιτέρω στην αξιοποίηση καθοριστικών παραγόντων για μείωση της λεκτικής επιθετικότητας ή την ενίσχυση της επιχειρηματολογίας και του κλίματος παρακίνησης μέσω της μελέτης των σχέσεων μαθητών/ριών και εκπαιδευτικών. Η εκπαιδευτική κοινότητα θα βοηθηθεί με σκοπό την υιοθέτηση εκείνων των μορφών επικοινωνίας, που επιδρούν στη διαμόρφωση ενός θετικού κλίματος μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών/ριών, το οποίο προάγει ένα αρμονικό, εποικοδομητικό περιβάλλον μάθησης, κατάλληλα πρότυπα και κατ’ επέκταση αποτελεσματική διδασκαλία.