Ubezpieczenia społeczne i osoby z niepełnosprawnościami – wyzwania dla polityki publicznej i systemu prawnego

Abstract

Wstęp: W artykule przedstawiono obecne wyzwania związane z prowadzeniem polityki publicznej wobec niepełnosprawności oraz omówiono ramy prawne systemu ubezpieczeń społecznych dla osób z niepełnosprawnościami wraz z regulacjami mającymi na niego bezpośredni wpływ. Podkreślono kluczową rolę ryzyka niezdolności do pracy oraz nieprzystawalność podstawowych założeń systemowych tworzonych w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych. Omówiono założenia obecnego oraz plany nowego systemu orzecznictwa, a także kontekst międzynarodowy istniejących przepisów w zakresie niepełnosprawności. Cel: Ocena trudności wynikających z obowiązywania obecnego i planowania nowego systemu orzecznictwa oraz ocena możliwości zmian. Materiały i metody: W artykule przedstawiono analizę na podstawie piśmiennictwa z zakresu polityki publicznej wobec osób z niepełnosprawnościami oraz prawa ubezpieczeń społecznych i prawa osób z niepełnosprawnościami. Wyniki: We wnioskach wskazano, że choć złożoność potencjalnej reformy systemu ubezpieczeń społecznych związanych z niepełnosprawnością skłania do odkładania bardziej całościowych działań na kolejne lata i kadencje, to reforma orzecznictwa jest zarówno możliwa, jak i konieczna do przeprowadzenia – jako początek ewolucji, a nie rewolucji systemowej.