Uticaj eksperimentalnog programa za razvoj funkcionalnih sposobnosti kod mladih fudbalera

Abstract

Sažetak:Osnovni cilj istraživanja je utvrđivanje efekata eksperimentalnog programa primjenom "kružnog" oblika rada na razvoj funkcionalnih sposobnosti kod eksperimentalne grupe fudbalera. Uzorak ispitanika sačinjavalo je ukupno 66 zdravih osoba muškog pola, učenika osnovnih škola u regionu Banja Luke, uzrasta 12 godina ±6 meseci. Cjelokupni uzorak ispitanika bio je podjeljen na dva subuzorka. Prvi subuzorak, njih 33, činili su eksperimentalnu grupu. U ovu grupu svrstani su oni ispitanici koji su na osnovu testiranja usmjereni za fudbal u klubovima regiona Banja Luke. Drugi subuzorak, njih 33, činili su kontrolnu grupu, koji su imali samo redovnu nastavu fizičkog vaspitanja u školi kao oblik organizovane fizičke aktivnosti. Kod oba subuzorka, na inicijalnom i finalnom mjerenju bilo je primenjeno četiri testa za procjenu funkcionalnih sposobnosti. Sproveden je eksperimentalni program u okviru dodatne nastave fizičkog vaspitanja sa 36 časova primjenom "kružnog" oblika rada, sa ciljem povećanja nivoa funkcionalnih sposobnosti. Transformacije funkcionalnih sposobnosti na kraju eksperimentalnog perioda kod oba subuzorka utvrđene su analizom varijanse na multivarijantnom i univarijantnom nivou. Rezultati su pokazali da su utvrđene statistički značajne pozitivne transformacije funkcionalnih spososobnosti, u finalnom mjerenju u odnosu na inicijalno stanje, kod eksperimentalne grupe na multivarijantnom nivou (Q = .000). Kod kontrolne grupe na kraju eksperimentalnog perioda nisu utvrđene statistički značajne promjene funkcionalnih sposobnosti pod uticajem nastave fizičkog aspitanja(Q = .102).Ključne riječi: mladi fudbaleri, funkcionalne sposobnosti, kružni oblik rada, multivarijantna analiza varijanse. UvodFunkcionalne sposobnosti temeljne su biološke karakteristike koje podrazumijevaju aktiviranje glavnih funkcionalnih sistema za održavanje odgovarajućeg intenziteta trenažnih i takmičarskih aktivnosti i korisno odgađanje pojave umora.U sportskim igrama, pa tako i u fudbalu, najvažnija je anaerobna izdržljivost, tj. sposobnost brzog aktiviranja energije u mišićima za specifične zadatke kraćeg trajanja, ali se ona može nadograditi samo na dobre osnove anaerobnih sposobnosti.U fudbalu igrači mora da budu u stanju da sprintaju, skaču, mijenjaju smijer, sprovode oštre duele u igri i izvode precizna šutiranja sa udaljenosti prema saigraču ili u gol. Ovakve kretne strukture motoričke aktivnosti fudbalera ne bi u tolikoj mjeri bile zahtjevne da ih nije potrebno izvoditi dužim vremenskim intervalom (trajanje jedne utakmice), pretežno u aerobnim uslovima.Prema tome, fudbal sadrži znatan broj visoko intenzivnih kretnih struktura motoričkih aktivnosti koje je, uz relativno kratke intervale odmora, potrebno izvoditi jednako efikasno tokom čitave utakmice, od prve do poslijednje minute. Da bi fudbaler u tome bio efikasan, on mora da poseduje optimalne aerobne i Originalni naučni rad /Original Scientific Paper/ Primljeno: 15. februara 2012. godine Odobreno: 30. marta 2012 Korespondencija: Prof. dr Vidosav Lolic vidosav.l@apeiron-uni.eu...