Wybory niekonkurencyjne w Polsce – wyniki badań terenowych

Abstract

W wyborach demokratycznych zdarza się, że na skutek zgłoszenia tylko jednego kandydata zostaje przeprowadzony plebiscyt – jest to tzw. elekcja niekonkurencyjna (ang. uncontested election). W artykule przedstawiono wyniki badań terenowych nad zjawiskiem wyborów niekonkurencyjnych wójtów, burmistrzów, prezydentów miast (WBP), dokonano triangulacji metod – dane zebrane w terenie poddano jakościowemu opracowaniu, a następnie wnioski z realizacji terenowej skonfrontowano (tam, gdzie to oczywiście możliwe) z danymi zastanymi (Państwowej Komisji Wyborczej oraz Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego). W analizie jakościowej zastosowano dwupoziomowe kodowanie zmiennych oraz podejście indukcyjne, natomiast w analizie ilościowej regresję logistyczną oraz metody graficzne (wykresy pudełkowe i mapy). Wyniki przeprowadzonych badań pokazują, że wy- borom niekonkurencyjnym sprzyjają: duży margines zwycięstwa urzędującego WBP w elekcji poprzedzającej elekcję niekonkurencyjną, jego zwycięstwo w I turze głosowania, wielkość gminy (rozumiana jako liczba mieszkańców) oraz subiektywnie pojmowane zadowolenie mieszkańców ze zrealizowanych w gminie inwestycji.

Studia Socjologiczne

“…funkcja artykulacyjna, funkcja mobilizacyjna, funkcja selekcyjna wyborów). Mogą też podważać schumpeterowski pogląd, że "konkurencyjna walka o głosy wyborców" stanowi nieuchronną konsekwencję rozwoju demokracji (Schumpeter 1995); tymczasem mała podaż kandydatów w wyborach może być przejawem konsolidacji systemu demokratycznego (Stępień 2021), podczas gdy względnie duża liczba kandydatów z powodzeniem może cechować systemy autorytarne (Diamond 2002;Levitsky, Way 2002).…”

“…Z kolei niski poziom urbanizacji wspólnoty politycznej może silniej wpływać na większą częstość wyborów niekonkurencyjnych niż w przypadku jednostek miejskich. Ta zależność wynika z faktu, że w jednostkach większych walka polityczna schodzi na plan dalszy, co szczególnie uwidocznia się w małych wspólnotach politycznych (Stępień 2021).…”