Wychowanie do empatii jako sposób na redukcję stresu i jego szkodliwych skutków u dzieci i młodzieży

Abstract

Streszczenie: W tekście zaprezentowano interdyscyplinarne ujęcie wychowania do empatii, oparte na autorskim modelu teoretycznym. Przyjęcie tak rozumianej definicji empatii skutkuje wszechstronnym i wielopoziomowym oddziaływaniem na dzieci i młodzież. Efekty tych działań przynoszą różnorodne korzyści na poziomie wewnątrzosobowym oraz interpersonalnym -w tym wpływają na redukcję poziomu stresu u dzieci oraz wzmocnienie zasobów osobowościowych i społecznych przyczyniających się do polepszenia strategii radzenia sobie ze stresem i jego negatywnymi skutkami. Empatia jest także sprawdzoną metodą profilaktyki dotyczącej przemocy rówieśniczej -ciągle aktualnego problemu w polskiej szkole, prowadzącego do licznych strat zdrowotnych.Słowa kluczowe: empatia, zdrowie, stres, samoregulacja emocjonalna, przemoc rówieś-nicza, dzieci, młodzież.Analizując wyniki badań nad chorobami stanowiącymi zagrożenie dla życia ludzi w Polsce, do najważniejszych należy zaliczyć choroby układu krążenia oraz nowotworowe. Zaliczane są one do chorób cywilizacyjnych i w dużej mierze wiążą się ze stylem życia (Dziubak i in. 2011).Jednym z czterech najważniejszych czynników wpływających na stan zdrowia współczesnych młodych Polaków jest stres (Kolarczyk 2015). Zmniejszanie jego poziomu oraz rozwijanie u dzieci umiejętności radzenia sobie z wyzwaniami życia codziennego jest zatem ważnym zadaniem edukacji prozdrowotnej. Jak wskazują badania, grupą szczególnie narażoną na stres są adolescenci, np. badania Czerwiak z zespołem (2012) wykazały, że znaczna część młodzieży gimnazjalnej nie potrafi skutecznie radzić sobie ze stresem -48 proc. dziewcząt i 41 proc. chłopców tłumi lub kumuluje w sobie negatywne emocje. Działania prewencyjne należy jednak podjąć odpowiednio wcześnie, edukując dzieci już na pierwszych etapach nauki. Wyzwaniem pozostaje nie tylko rozwijanie u dzieci skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem, ale także tworzenie wspierającego środowiska szkolnego, oraz

The Level of Empathy of Students of Medical, Psychology and Computer Science

“…Baron-Cohen (2015) proponuje następującą definicję: Empatia to zdolność rozpoznawania myśli, uczuć innej osoby oraz reagowania na jej myśli, uczucia odpowiednią emocją. Z kolei Davis, Cohen i Strayer ujmują empatię jako zdolność rozumienia oraz wczuwania się w stan innych osób (za: Ciechomski, 2017). Empatia, a w szczególności jej aspekt poznawczy, zyskuje znaczenie synonimiczne do przyjmowania perspektywy, które Parlak (2016) definiuje jako zdolność do poznawczego rozumienia przeżyć, myśli i stanu drugiego człowieka wraz ze zdolnością emocjonalnego reagowania na te treści.…”

“…Co więcej, w odniesieniu do etiologii empatii przyjmuje się, że około 30% empatii determinują geny, a pozostałe części zależne są od środowiska (Jankowiak-Siuda, Krakowska, Gaździcka, Kundziołka, Topczewski, 2019). Ciechomski (2017) sugeruje nawet, że wychowanie w "kulturze empatii" sprzyja wykształcaniu empatycznych postaw. Podkreśla przy tym znaczenie empatii w życiu społecznym -empatyczna jednostka rozumie uczucia swoje oraz innych, łatwiej jest więc nawiązać jej kontakt.…”