Wyjątkowy status człowieka w przyrodzie? Nauki ewolucyjne a chrześcijańska antropologia

Abstract

Wyjątkowy status człowieka w przyrodzie? Nauki ewolucyjne a chrześcijańska antropologia Chociaż spór o rozumienie człowieka toczy się od przeszło dwudziestu stuleci, na sile przybrał zwłaszcza w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Obok filozofii "mistrzów podejrzeń" (Ludwig Feuerbach, Karol Marks, Friedrich Nietzsche, Zygmunt Freud) kształtował się w tym czasie paradygmat ewolucyjny, który zdawał się równie mocno-choć z zupełnie innej perspektywy-kwestionować dominujące w zachodniej kulturze podstawy biblijne i filozoficzne antropologii chrześcijańskiej. Obecnie, gdy syntetyczna teoria ewolucji cieszy się w zasadzie powszechną akceptacją w gronie uczonych, przed teologią rysują się dodatkowe trudności, wyrastające zwłaszcza z aplikacji ewolucjonizmu do nauk o umyśle, moralności czy religii. Sprawia to, że pytanie, czy można zintegrować naukowy obraz ewolucji gatunku Homo sapiens z orędziem tradycji judeochrześcijańskiej o człowieku, wciąż pozostaje otwarte. Antropologia chrześcijańska bazuje przede wszystkim na esencjalistyczno-kreacjonistycznej koncepcji człowieka, wywodzącej się z tradycji biblijnych, patrystycznych oraz metafizyki arystotelesowsko-tomistycznej 1. Według tego ujęcia istota ludzka jest rozumiana jako osoba (gr. πρόσωπον, łac. persona), tj. cielesny byt obdarzony