Wyzwalanie dziecięcych sposobów konceptualizacji świata na przykładzie analizy znaczenia pojęcia horyzont

Abstract

Wyzwalanie dziecięcych sposobów konceptualizacji świata na przykładzie analizy znaczenia pojęcia h o r y z o n t 1 WprowadzenieDzieci nieprzerwanie podejmują próbę zrozumienia świata, nieustannie konstruują swoją wiedzę dotyczącą zarówno otaczającej rzeczywistości, jak i ich samych. Źródłem tej wiedzy jest nie tylko to, co mówimy dziecku, ale też jak to robimy, w jakich warunkach, kto mówi i kto decyduje o komunikacji. Dzieci tworzą osobiste obrazy świata, nie tyle słuchając o nim, ile go doświadczając, co oznacza, że nawet słuchanie jest złożonym procesem doświadczania siebie i innych. Początkowo znaczenia są hipotetyczne, otwarte na modyfikacje i dopiero stopniowo utrwalają się coraz mocniej i zaczynają stanowić osobisty "teoretyczny" model świata (Klus-Stańska, 2004, s. 17-18). Już J. Piaget podkreślał, że proces rozumienia to proces przechodzenia przez etapy charakteryzujące się różnorodnością pomysłów, które oceni się nieraz później jako błędne, ale które mimo to wydają się konieczne do uzyskania poprawnych rozwiązań końcowych (Piaget, 1977, s. 29). Nadawanie znaczeń wynikających z gromadzonych doświadczeń nie jest procesem łatwym.To raczej ryzykowny i obarczony konsekwencjami nieustanny wysiłek pogodzenia sprzeczności i napięć związanych z dekodowaniem napływających informacji, rozbieżnych deklaracji i oczekiwań, niejasnych reguł i niespójnych wartości (Klus-Stańska, 2004, s. 8).Znaczna część tej wiedzy pozostaje nieuświadomiona, a jej wydobycie pozwala na zrozumienie dziecięcych obrazów świata. To główny powód podejmowanych przez 1 Artykuł ten w wersji rozszerzonej ukazał się w "